Του Νίκου Αρτινού
Ο Ρόνι είναι ένας χαρισματικός δημοσιοσχετίστας που, με τον καλύτερό του φίλο και συνέταιρο Νικ, προσπαθεί να χρηματοδοτήσει ένα επαναστατικό επίτευγμα παραγωγής ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων. Ο Νικ είναι παντρεμένος με την Τζινίβα ενώ ο Ρόνι, αν και ορκισμένος εργένης, φαίνεται να έχει βρει τη γυναίκα της ζωής του, στο πρόσωπο της όμορφης Μπεθ. Τα πράγματα φαίνεται να κυλούν κατ’ ευχήν για τους δύο φίλους, μέχρι που-εντελώς συμπτωματικά-ο Ρόνι ανακαλύπτει ότι η Τζινίβα απατάει το Νικ. Όλα ανατρέπονται για τον Ρόνι, ο οποίος μπαίνει στο δίλημμα αν θα πρέπει να αποκαλύψει στο φίλο του την απιστία της Τζινίβα…
Σε γενικές γραμμές Το Δίλημμα είναι μια από τις πιο πετυχημένες δραμεντί της τελευταίας εικοσαετίας. Για να είμαστε ακριβείς, θα πρέπει να πούμε ότι το φιλμ δικαιώνει τον τίτλο του σε ό,τι αφορά τον ειδολογικό του προσανατολισμό. Κωμωδία ή δράμα; Τελικά είναι και τα δύο, προσφέροντας διασκεδαστικές στιγμές με καλό, ποιοτικό χιούμορ αλλά και στιγμές έντασης, ακόμα και δράσης, με ολίγον σασπένς. Οι σκηνές δράσης είναι και αυτές διλημματικές. Είναι σλάπστικ ή σκηνές, όπου οι αντίπαλοι χτυπούν ο ένας τον άλλο με ανείπωτη μανία; Η συγκεκριμένη σεκάνς αφορά το επεισόδιο της αναμέτρησης μεταξύ του Ρόνι και του εραστή της Τζινίβα, Ζιπ, όταν ο Ρόνι παρακολουθώντας το παράνομο ζευγάρι «εισβάλει» στο σπίτι του Ζιπ. Η σκηνή είναι διφορούμενη και σε κάνει μεν να θέλεις να γελάσεις, αλλά η αγριότητά της σου περνάει άλλου είδους συναισθήματα. Κάπως έτσι, είναι ολόκληρο το φιλμ με διάθεση να εξερευνήσει τις πιο σκοτεινές περιοχές των ανθρώπινων σχέσεων.
Ο κεντρικός θεματικός άξονας κινείται γύρω από την ειλικρίνεια. Ή, αλλιώς, πόσο καλά γνωρίζουμε τον άνθρωπο με τον οποίο ζούμε για πολλά χρόνια μαζί. Δεν έχει σημασία αν ο άνθρωπος αυτός είναι σύζυγος, φίλος ή κάποιο συγγενικό πρόσωπο. Ο Ρον Χάουαρντ (Κώδικας Ντα Βίντσι, Οι Πεφωτισμένοι, Στην Καρδιά της Θάλασσας), συμπεραίνει ότι κανείς δεν είναι ειλικρινής. Ή, τουλάχιστον, δεν τα λέει όλα. Ο κάθε άνθρωπος έχει τα δικά του μυστικά και, ίσως, πολύχρονοι και-φαινομενικά-ευτυχισμένοι γάμοι να κρύβουν πολλά ανομολόγητα μυστικά. Ουδείς αναμάρτητος. Το ψέμα είναι πάντα ψέμα. Και κανείς δεν μπορεί να το αποκαθάρει με τη δικαιολογία ότι έτσι σώζει μια σχέση, ένα γάμο ή μια οικογένεια.
Το ερώτημα τίθεται από την αρχή της ταινίας, καθώς οι τίτλοι της αρχής εναλλάσσονται με εικόνες χαλάρωσης και ξεγνοιασιάς μεταξύ των δύο φίλων και των γυναικών τους. Οι στιγμές είναι σχεδόν ειδυλλιακές και δεν προμηνύουν τις καταστάσεις που θα ακολουθήσουν. Όταν, πλέον, ο Ρόνι ανακαλύπτει την απιστία της Τζινίβα, είναι σα να βρίσκεται μπροστά σε ένα σταυροδρόμι όπου στέκεται αναποφάσιστος και μπερδεμένος. Κάπως έτσι αισθάνεται και ο θεατής.
Από τη στιγμή που εκφράζεται το δίλημμα, ο Ρον Χάουαρντ ακολουθεί την πεπατημένη προκειμένου να αναπτύξει την ιστορία του. Σχεδόν ολόκληρη η ταινία είναι μια συρραφή παρεξηγήσεων. Η μια παρανόηση φέρνει την άλλη. Ένα μωσαϊκό παρεξηγήσεων που τροφοδοτούν τόσο το δράμα όσο και την κωμωδία. Η διαχείριση αυτών των επεισοδίων-σε κάποια μόνο σημεία- ξεφεύγει από τον έλεγχο του Χάουαρντ, εκτρέποντας την ταινία στο επίπεδο της κοινότυπης φάρσας με-αμιγώς-αμερικάνικες συμπεριφορές. Ευτυχώς, είναι λίγα αυτά τα σημεία.
Είναι άξιο αναφοράς, επίσης, ένα γεγονός που αφορά την πολιτική ορθότητα και τις συνθήκες εξαναγκασμού που αυτή μπορεί να δημιουργήσει (όπως έχει γράψει ο Ουμπέρτο Εκο «η πολιτική ορθότητα τείνει να εξελιχθεί σε νέας μορφής φονταμενταλισμό»). Το γεγονός αφορά την διαφημιστική προώθηση της ταινίας και της «παρεξήγησης» που προέκυψε όταν πρωτοπροβλήθηκε το τρέιλερ. Στην εναρκτήρια σκηνή του τρέιλερ, ο Βινς Βον λέει: «Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι εντελώς γκέϊ!». Η φράση αυτή θεωρήθηκε ότι είναι προσβλητική για τους ομοφυλόφιλους, με αποτέλεσμα η εταιρεία παραγωγής Universal να δεχτεί παράπονα από την οργάνωση «Συμμαχία Γκέι και Λεσβιών ενάντια στη δυσφήμιση». Η οργάνωση απαίτησε να «κοπεί» η επίμαχη σκηνή τόσο από το τρέιλερ όσο και από την κανονική εκδοχή της ταινίας. Πράγματι η Universal «αναμόρφωσε» το τρέιλερ, κάτι που όμως δεν έγινε και με την ταινία. Ο Ρον Χάουαρντ, που διατήρησε το δικαίωμα του «final cut», αρνήθηκε να αποσύρει τη συγκεκριμένη σκηνή, η οποία είναι και από τις πιο διασκεδαστικές της ταινίας. Δικαιολογώντας, μάλιστα, την απόφασή του είπε ότι «εάν οι σεναριογράφοι, οι κωμικοί, οι ηθοποιοί, οι καλλιτέχνες αρχίσουν να τροποποιούν κατά βούληση, τότε κινδυνεύει η κωμωδία τόσο ως φορέας ψυχαγωγίας όσο και ως προβοκάτορας της σκέψης». Πάντως, αυτό το περιστατικό αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης για αρκετό καιρό στα αμερικάνικα media, προσφέροντας τα μέγιστα στη διαφημιστική καμπάνια της ταινίας.
Ο Βινς Βον στον ρόλο του Ρόνι είναι εκπληκτικός. Είναι ένας ηθοποιός που «σαρώνει» με την ερμηνεία του, ενώ οι υπόλοιποι της παρέας (Κέβιν Τζέημς, Τζένιφερ Κόνελι, Γουαϊνόνα Ράιντερ και Τσάνινγκ Τέιτουμ) τον «σιγοντάρουν» επάξια. Στα αρνητικά της ταινίας, χρεώνεται η μη επαρκής ανάπτυξη του χαρακτήρα που ερμηνεύει η Κουίν Λατίφα.
Tο Δίλημμα (The Dilemma, 2011)
Σκηνοθεσία: Ρον Χάουαρντ
Πρωταγωνιστούν: Βινς Βον, Κέβιν Τζέιμς, Τζένιφερ Κόνελι, Γουινόνα Ράιντερ, Τσάνινγκ Τέιτουμ, Κουίν Λατίφα
Διάρκεια: 118΄