Γράφει ο Νίκος Αλέτρας-Αρτινός
Ο Μπέντζαμιν Μπάτον γεννιέται με μια ιδιομορφία: έχει τα βιολογικά χαρακτηριστικά ενός γέρου 80 χρονών! Μεγαλώνοντας και καθώς περνούν τα χρόνια γίνεται όλο και πιο νέος, ακολουθώντας μια αντίστροφη βιολογική πορεία. Η ιδιαιτερότητά του δεν τον εμποδίζει να χαρεί τη ζωή περνώντας πολλές περιπέτειες, ενώ βιώνει την αγάπη και τον έρωτα με μοναδικό τρόπο…
Η Απίστευτη ιστορία του Μπέντζαμιν Μπάτον είναι μια ταινία που κυκλοφόρησε στις αίθουσες το 2008 (τώρα πλέον είναι διαθέσιμη για streaming σε διάφορες πλατφόρμες). Είναι ένα φιλμ που με δυσκολία μπορώ να τη χαρακτηρίσω ή να την κατατάξω σε συγκεκριμένη κατηγορία ή είδος. Κατ’ αρχάς η κινητήριος δύναμη της ιστορίας και η πρωτοτυπία της έγκειται στο επιστημονικής φαντασίας (;) παράδοξο της περίπτωσης όπου ένας άνθρωπος γεννιέται ως γέρος και πεθαίνει ως βρέφος. Εξαιρετική ιδέα! Υπό αυτή την έννοια, θα είχε ενδιαφέρον η ζωή αυτού του ανθρώπου σε όλα της τα στάδια, από τη γέννηση του (ή το θάνατό του!) έως το θάνατό του (ή τη γέννησή του!).
Μια αρχική κατάταξη λοιπόν θα μπορούσε να εντάξει το φιλμ του Ντέιβιντ Φίντσερ στο είδος της ψευδοβιογραφικής ταινίας. Η πορεία του Μπέντζαμιν μέσα στο χωροχρόνο, με την κινηματογραφική γεωγραφία να απαιτεί ακριβέστατες συντεταγμένες κατά τον κερματισμό ( ντεκουπάζ ) της ταινίας αποδίδεται από τον Ντέιβιντ Φίντσερ με μαθηματική ακρίβεια. Η ταινία είναι άψογα στημένη χωρίς να αφήνει ίχνος αμφιβολίας στα μάτια του θεατή. Μια δεύτερη κατάταξη θα μπορούσε να τοποθετήσει την ταινία στο είδος της αισθηματικής-μελοδραματικής ταινίας. Ο Μπέντζαμιν Μπάτον ερωτεύεται τη Νταίζη από τα παιδικά του χρόνια και η αγάπη τους διαρκεί έως το θάνατό τους. Έρωτας, συναίσθημα, και ανυπέρβλητα εμπόδια που αναγκάζουν το ζευγάρι να πάρει επώδυνες αποφάσεις για την σχέση τους. Ο Μπέντζαμιν, όσο περνούν τα χρόνια, οδηγείται στη νεότητα και η Νταίζη στα γηρατειά.
Τεχνικά και εικαστικά η ταινία είναι άρτια. Ωραίες εικόνες που φωτίζονται μουντά προσφέρουν επιπλέον συναισθηματικά κίνητρα στο θεατή. Η μουσική του Αλεξάντερ Ντεσπλά είναι πλήρως εναρμονισμένη με την ιστορία. Το φιλμικό κείμενο προσφέρει μια επική ανάγνωση στο θεατή, αφού το ιστορικό και κοινωνικό φόντο καλύπτει δύο παγκόσμιους πολέμους και όλη την εξέλιξη της ανθρωπότητας (κατά τη διάρκεια του περασμένου αιώνα έως τις μέρες μας). Οι ερμηνείες είναι εξαιρετικές, με τους Μπραντ Πιτ και Κέιτ Μπλάνσετ να ηγούνται του καστ.
Αλλά…υπάρχει ένα “αλλά”! Η αφήγηση δεν παρουσιάζει εξάρσεις κι αυτό το “σούπερ πρωτότυπο” εύρημα της αντίστροφης γήρανσης (ή της αντίστροφης νιότης) πάει στράφι, καθώς ο Φίντσερ δεν το εκμεταλλεύεται για να προσφέρει το λυτρωτικό συναίσθημα της “ταύτισης” των θεατών με τους χαρακτήρες της ταινίας. Ο Φίντσερ περιγράφει- αποστασιοποιημένος και με κάποια κλινική ψυχρότητα -τα συμβάντα επί της οθόνης. Το αποτέλεσμα είναι να αποστασιοποιείται και ο θεατής, και στο τέλος να χασμουριέται από την βαρεμάρα. Εγώ τουλάχιστον βαρέθηκα. Η μόνη σεκάνς στην οποία ανεβαίνει η στάθμη του ενδιαφέροντος είναι το επεισόδιο του εμβολισμού του εχθρικού υποβρυχίου από το ρυμουλκό, στο πλήρωμα του οποίου είναι μέλος ο Μπέντζαμιν Μπάτον, κατά τη διάρκεια του δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου. Ακόμα και οι σκηνές μεταξύ του Μπέντζαμιν και της Νταίζη είναι υποτονικές και αναιμικές.
Ο Ντέιβιντ Φίντσερ – πέρα από τα πρώτα του Alien 3, Seven και Fight Club, φαίνεται να έχει «κολλήσει» στον ιστό ενός χολιγουντιανού ακαδημαϊσμού και συντηρητισμού. Ο Φίντσερ έχει μεν βελτιώσει στην εντέλεια την τεχνική της κινηματογράφησης, όμως, έχει ακόμα πολύ δρόμο ώσπου να αποφασίσει ποια είναι η καλλιτεχνική του ταυτότητα στο χώρο του σινεμά. Η τελευταία του κινηματογραφική ταινία ήταν το 2014 με το επίσης άνευρο Το Κορίτσι που Εξαφανίστηκε, ενώ είμαστε περίεργοι να δούμε το επόμενο σχέδιό του, το βιογραφικό φιλμ Mank που αναμένεται να κυκλοφορήσει τον Νοέμβριο του 2020, ενώ θα είναι διαθέσιμη και για streaming από το Netflix τον Δεκέμβριο του 2020.
Η Απίστευτη Ιστορία του Μπέντζαμιν Μπάτον (The Curious Case of Benjamin Button, 2008)
Σκηνοθεσία: David Fincher
Ηθοποιοί: Brad Pitt, Cate Blanchett, Tilda Swinton
Διάρκεια: 166΄