Του Ελία Καζάν*
Θυμάμαι τότε που δίδαξα ένα μάθημα σκηνοθεσίας στο New Theatre League. Ήμουν γύρω στα είκοσι πέντε και ο Τζακ Γκάρφιν, στην πιο θρασύτατη φάση του, δεν ήταν τίποτα μπροστά σε μένα. Ήμουν ο ήρωας του νεαρού επαναστατικού καλλιτεχνικού κινήματος της εργατικής τάξης. Ήξερα από σκηνοθεσία και μπορούσα να διδάξω τους πάντες. Ήταν εύκολο. Και υπήρχαν ορισμένα πράγματα που έπρεπε να ξέρεις, που μπορούσες να διδαχθείς. Ήμουν πεισμένος ότι ήξερα περισσότερα από όλους τους άλλους, επειδή είχα (ήμουν ο μόνος που είχε) το πλεονέκτημα της εξωτερικής εκπαίδευσης στο Γκρουπ. Μιλούσα χωρίς να φοβάμαι ότι θα με αντικρούσουν. Δεν είχα κάνει τίποτα για να αποδείξω τη γνώμη μου. Αλλά απλώς δεν αμφισβητούσα τον εαυτό μου. Χάρη τους έκανα που κατέβαινα εκεί, και πήγαινα σαν τον «ταξιτζή» από το Περιμένοντας τον Λέφτυ. Ήρωας, υπόδειγμα. Μοναδικός στο είδος μου. Ήμουν το σπάνιο πράγμα, ο πρώτος των κομμουνιστών διανοούμενων στις δραματικές τέχνες.
Ζόριζα τους μαθητές, τους έκανα φιγούρα, τους έκανα να γελάνε, τους εντυπωσίαζα με την ταχύτητα και το πνεύμα μου. Και τη γνώση μου. Ήξερα περισσότερα από το Γκρουπ. Ήξερα πράγματα που ο Κλέρμαν δεν ήξερε και ο Στράσμπεργκ δεν θα μάθαινε ποτέ. Έλεγα σε όλους τι ήταν λάθος. Πήγαινα γυμναστήριο και έκανα μαθήματα χορού και ήμουν σε υπέροχη φυσική κατάσταση. Οι γυναίκες με θαύμαζαν, αλλά ήμουν υπερβολικά ανώτερος για να το ανεχτώ. Δεν ήταν το πρόβλημα μου οι γυναίκες. Παραήμουν ναρκισσιστής γι’ αυτό. Τα πάντα μου έρχονταν εύκολα. Ήμουν ανώτερος ακόμα και από τους κομμουνιστές. Και όταν δεν με ακολούθησαν, τους παράτησα. Συνέχισα μόνος μου επειδή βρήκα όλες τις αναστολές του κόμματος ανυπόφορες. Εγώ ήμουν το μέλλον.
*Απόσπασμα από το βιβλίο του Ελία Καζάν Για τη σκηνοθεσία (Εκδόσεις Πατάκη, 2018, σελ. 280-281)
https://www.youtube.com/watch?v=vYW4nkyZbuM