Γράφει ο Νίκος Αλέτρας
Με την επαναδιαπραγμάτευση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας η Ένωση Σεναριογράφων Αμερικής έθεσε θέματα που αφορούν τη χρήση των εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης στη συγγραφή σεναρίων. Το ζήτημα είναι καίριο και οδηγεί σε δύο ερωτήματα που αφορούν τους επαγγελματίες συγγραφείς, αλλά και τους επαγγελματίες του θεάματος: μπορούν οι τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης να γράψουν πραγματικά ένα σενάριο και τι θα σημάνει αυτή η τεχνολογία για τους σεναριογράφους στο μέλλον;
Πριν απαντήσουμε σε αυτά τα ερωτήματα, θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι αυτού του είδους οι τεχνολογίες είναι σπουδαία εργαλεία. Πολλοί επαγγελματίες σεναριογράφοι τις χρησιμοποιούν ως έναν τρόπο για να κάνουν τη ζωή τους ευκολότερη, «αναθέτοντας» σ΄ αυτές, εργασίες που συνήθως θεωρούνται «λάντζα» ή τις αναλαμβάνει ένας ασκούμενος ή ένας κακοπληρωμένος βοηθός. Χρησιμοποιούν τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης, όπως το Chat GPT, για να γράφουν loglines, συνόψεις, treatments, ή ακόμα και να παράγουν ιδέες όταν «μπλοκάρουν». Επιπλέον, κάποιοι φτάνουν στο σημείο να χρησιμοποιούν αυτές τις τεχνολογίες για να γράφουν διαφημιστικά σποτ ή “sizzle reels” για τις εκπομπές τους. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ικανή να δημιουργεί προγραμματισμό λήψεων καθώς και μια λεπτομερή ανάλυση του τι μπορεί να είναι απαραίτητο για τα σκηνικά, το φόντο, τους ηθοποιούς καθώς και για οποιοδήποτε στάδιο της παραγωγικής διαδικασίας. Αυτό είναι απίστευτα χρήσιμο, καθώς το περιεχόμενο του μάρκετινγκ είναι πλέον ζωτικής σημασίας στη βιομηχανία της ψυχαγωγίας, ενώ για τους ανεξάρτητους συγγραφείς ή τις εταιρείες παραγωγής που εργάζονται στα όρια του mainstream, αυτού του είδους οι εργασίες μπορεί να προκαλέσουν περιττή οικονομική ή δημιουργική πίεση. Σ’ αυτό το πλαίσιο, η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να οδηγήσει σε ένα πιο δίκαιο περιβάλλον στη βιομηχανία ψυχαγωγίας δίνοντάς της ώθηση προς τα εμπρός.
Βέβαια όλα τα παραπάνω εξακολουθούν να μην απαντούν στο ερώτημα «Μπορεί μια τεχνητή νοημοσύνη να γράψει ένα σενάριο;». Η απάντηση είναι προφανής: σίγουρα μπορεί να γράψει ένα σενάριο. Ωστόσο, όπως τα περισσότερα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης, τίποτα δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς την ανθρώπινη συμβολή (στην παρούσα φάση). Στην περίπτωση της σεναριογραφίας, για να μπορέσει η εφαρμογή να δουλέψει θα πρέπει να υπάρχει κάποιο είδος ανθρώπινης προτροπής ή παρέμβασης. Δηλαδή, να της κάνουν ερωτήσεις ή να της δίνουν εξειδικευμένες προτροπές, όπως “γράψε μου τη σύνοψη μιας ταινίας που θα κερδίσει το Όσκαρ καλύτερης ταινίας”. Από εκεί και πέρα οι συγγραφείς ζητούν από το chatbot να δώσει σάρκα και οστά σε αυτή την ιδέα με πιο συγκεκριμένες εντολές: “Γράψε μου την εναρκτήρια σκηνή αυτής της ιδέας” ή “Κάνε την πρωταγωνίστρια να ερωτεύεται τον κακό της ταινίας”. Έτσι, και με περαιτέρω προτροπές, το chatbot μπορεί να καταλήξει σε ένα κάπως αξιοποιήσιμο σενάριο.
Αυτή τη μεθοδολογία εφάρμοσε η ομάδα η οποία παρήγαγε την ταινία μικρού μήκους The Safezone – την πρώτη ταινία που γράφτηκε και σκηνοθετήθηκε από τεχνητή νοημοσύνη (συγκεκριμένα από το Chat GPT). Η ομάδα έφτασε μάλιστα στο σημείο να αφήσει το chatbot να σκηνοθετήσει την ταινία, δίνοντας του εντολή να φτιάξει μια λίστα πλάνων και σκηνών με συγκεκριμένες γωνίες λήψης. Ταυτόχρονα του έδωσε συγκεκριμένες σκηνοθετικές οδηγίες, οι οποίες θα οδηγούσαν σε συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Αν και η διαδικασία αυτή κατέληξε σε ένα τελικό προϊόν, οι δημιουργοί την περιέγραψαν, εν μέρει κουραστική και βεβαίως δεν ήταν απαλλαγμένη από λάθη. Ένα άλλο πρόβλημα που εντοπίστηκε είναι ότι ένα chatbot δεν έχει μνήμη. Αυτό σημαίνει ότι ένα chatbot θα αρχίσει να γράφει, αλλά σε κάποιες καταχωρίσεις αργότερα, η εφαρμογή φαίνεται να «ξεχνά» εντελώς ποια ήταν η αρχική πλοκή και έτσι αρχίζει να γράφει ένα εντελώς νέο σενάριο. Αυτό είναι κάτι που δεν συμβαίνει όταν το σενάριο γράφεται από ανθρώπους, οι οποίοι είναι αλήθεια ότι πολλές φορές γράφουν απαράδεκτα σενάρια, όμως (συνήθως!) δεν ξεχνούν πως ξεκίνησαν την ιστορία τους. Σ’ αυτό το πλαίσιο συζήτησης, τα θέματα που δημιουργούνται από τους chatbots-σεναριογράφους είναι πολύ μεγάλα για να αγνοηθούν.
Αναλύοντας κριτικά, την ταινία μικρού μήκους The Safezone που παρήγαγε ο Richard Juan στα Square Studios, στην καλύτερη περίπτωση, είναι βαρετή και στη χειρότερη, απλά ανούσια. Δεν υπάρχει τίποτα πρωτοποριακό στο ίδιο το περιεχόμενο, και πρέπει πάντα να αναρωτιέται κανείς αν το υλικό είναι 100% πρωτότυπο, αφού ας μην ξεχνάμε ότι η λειτουργία των chatbots βασίζεται στην άντληση γνώσεων και πληροφοριών από το διαδίκτυο, από το υπάρχον περιεχόμενο.
Η πιο προφανής επιλογή συγγραφής σεναρίων με τεχνητή νοημοσύνη είναι το ChatGPT της OpenAI, καθώς είναι το πιο γνωστό chatbot τεχνητής νοημοσύνης. Όμως υπάρχουν και άλλες επιλογές. Σύμφωνα με τον Scott L. Macarthur, αρθρογράφο του διαδικτυακού τόπου τεχνολογικών κριτικών Rigorous Themes, υπάρχουν δύο ακόμη chatbots που μπορούν να γράψουν σενάρια. Πρόκειται για τα DeepStory και ShortlyAI. Το Deepstory ισχυρίζεται ότι είναι “πρωτοπόρος στον κόσμο των σεναριογράφων και των αφηγηματικών ιστοριών”. Η τεχνολογία δεν είναι GPT αφού δημιουργήθηκε το 2017, πριν από την “άνοδο των μοντέλων GPT”. Το ShortlyAI, ένα ακόμη εργαλείο συγγραφής που βασίζεται στην τεχνολογία GPT-3, επιτρέπει στους χρήστες να ορίσουν συγκεκριμένες παραμέτρους (π.χ η έκταση σε σελίδες και λέξεις). Η αξιολόγηση των τριών εφαρμογών έγινε μέσω της ίδιας μεθοδολογίας. Δόθηκαν και στα τρία προγράμματα ερωτήσεις, προτάσεις και προτροπές, όπως:
- Γράψε τη σύνοψη μιας ταινίας όπου ένας αδελφός και μια αδελφή ταξιδεύουν στο Τέξας από την Καλιφόρνια για να ληστέψουν μια τράπεζα προκειμένου να πληρώσουν τη χημειοθεραπεία της ετοιμοθάνατης μητέρας τους.
- Περίγραψε τους δύο χαρακτήρες.
- Γράψε την εναρκτήρια σεκάνς αυτής της ταινίας.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το Chat GPT είναι μακράν το πιο επιτυχημένο από τα chatbots στη δημιουργία μιας συνεκτικής ιστορίας, χαρακτήρων και σκηνών. Χρειάζεται ελάχιστη συμβολή από τον χρήστη, ενώ είναι σε θέση να θυμάται σημεία της πλοκής που είχαν τεκμηριωθεί σε προηγούμενες προτροπές. Είναι πράγματι εντυπωσιακό και έτσι γίνεται αντιληπτό, γιατί πολλοί συγγραφείς και σεναριογράφοι αισθάνονται ότι απειλούνται από το ChatGPT και την εξέλιξή του. Τα άλλα δύο ωχριούν μπροστά του και απαιτούν μεγάλη συμβολή του χρήστη. Για το DeepStory, είναι σαφές ότι είναι ένα εργαλείο μορφοποίησης σεναρίων που προσφέρει ιδέες όταν ένας συγγραφέας «μπλοκάρει». Αν του ζητηθεί να δημιουργήσει 100% νέο περιεχόμενο, οδηγείται σε αποτυχία. Το ίδιο συμβαίνει και με το ShortlyAI, το οποίο απέτυχε να δημιουργήσει πρωτογενές περιεχόμενο χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση.