Γράφει ο Νίκος Αλέτρας-Αρτινός
Ο Τόνι Σταρκ είναι ένας δισεκατομμυριούχος κατασκευαστής όπλων που πέφτει θύμα απαγωγής και κρατείται αιχμάλωτος από Άραβες τρομοκράτες. Οι απαγωγείς του τον πιέζουν να κατασκευάσει ένα υπερ-όπλο, αυτός όμως φτιάχνει μια ατσαλένια πανοπλία με την οποία καταφέρνει να δραπετεύσει. Πίσω στην Αμερική, τελειοποιεί την πανοπλία και μετατρέπεται σε σούπερ ήρωα με το όνομα «Iron Man» («Ατσαλένιος Άνθρωπος») ενώ ανακαλύπτει μια συνωμοσία σε βάρος του αλλά και εναντίον της Αμερικής…
Το φιλμ του ηθοποιού και- κατά περίσταση- σκηνοθέτη Τζον Φαβρό αποτελεί μεταφορά στο σινεμά του γνωστού «χάρτινου» χαρακτήρα της Marvel και του συγγραφέα Σταν Λι (η τελευταία μεγάλη επιτυχία του Φαβρό είναι η δημιουργία της σειράς της Disney+ The Mandalorian). Η ταινία δεν ξεφεύγει από τα γνώριμα μονοπάτια που «χαρτογραφούν» όλους τους μασκοφόρους ήρωες κατά την κινηματογραφική τους ενσάρκωση. Δηλαδή, επιμονή στην δυαδική αλληλοσυγκρουόμενη υπόσταση των ηρώων (διαφορετικός χαρακτήρας ο ήρωας όταν φοράει τη μάσκα και άλλος χωρίς αυτή, αν και ο Τόνι Σταρκ φαίνεται να μην βασανίζεται και πολύ απ’ αυτό το δίλημμα), μπερδεμένες συναισθηματικές καταστάσεις και άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο αληθοφανή και εντυπωσιακά κομπιουτερογενή ειδικά εφέ. Αυτό σημαίνει ότι «χορταίνει» το μάτι μας εντυπωσιακές εναέριες και επίγειες αναμετρήσεις αφού ο υπεράνθρωπος ήρωας αντιμετωπίζει αντιπάλους με ανάλογες υπερφυσικές δυνατότητες.
Κάτι τέτοιο συμβαίνει και στην περίπτωση του Iron Man, που, όμως, διαφέρει σε δύο βασικά σημεία από τους συναδέλφους του σούπερ ήρωες. Καταρχάς, έχει πιο βαριά πολιτική υπόσταση, έστω και αν αυτή είναι ρηχή και επιφανειακή, και πάντοτε μέσα στα πλαίσια μιας ταινίας που μεταφέρει ένα κόμικ στη μεγάλη οθόνη. Ο Τόνι Σταρκ είναι ένας πλούσιος βιομήχανος κατασκευαστής όπλων που αντιλαμβάνεται ξαφνικά ότι τα όπλα του καταλήγουν στους τρομοκράτες και εχθρούς της Αμερικής. Αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχουν κάποιοι Αμερικάνοι που δεν πιστεύουν πλέον στην παντοδυναμία του «Μπάρμπα Σαμ», αλλά στην παντοδυναμία του χρήματος. Άρα, ο πραγματικός εχθρός της Αμερικής βρίσκεται στα σπλάχνα της και έτσι ο Τόνι Σταρκ παύει να είναι… δογματικός και, ως Iron Man, πλέον αναγκάζεται να πολεμήσει Αμερικάνους για να …προστατέψει την Αμερική. Να ’τη, λοιπόν η πολιτική διάσταση του χάρτινου Iron Man. Σε πολλές κινηματογραφικές ταινίες και κυρίως σε δημοφιλείς τηλεοπτικές σειρές ο μεγαλύτερος εχθρός των Αμερικανών προέρχεται «από μέσα» και πολλές φορές βρίσκεται ακόμα και μέσα στον Λευκό Οίκο.
Ένα δεύτερο σημείο αφορά τον Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Ο Ντάουνι είναι ένας από τους πιο ταλαντούχους ηθοποιούς του Χόλιγουντ. Όμως οι συνεχείς καταχρήσεις και οι αλλεπάλληλες αποτοξινώσεις από ναρκωτικά και αλκοόλ «φρέναραν» την καριέρα του. Φαίνεται, όμως, ότι είναι εφτάψυχος και κάθε φορά αναγεννάται από τις στάχτες του. Διεκδίκησε με πρωτοφανές πείσμα τον χάρτινο χαρακτήρα και τελικά ενσάρκωσε τον Τόνι Σταρκ/Iron Man δίνοντας του πλήρως ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Με την ερμηνεία του υπογράμμισε συναισθήματα, μεταστροφές, αδυναμίες, ικανότητες, ελαττώματα σκιαγραφώντας αναπάντεχα έναν πολύ ανθρώπινο σιδερένιο άνθρωπο, ο οποίος, τα επόμενα χρόνια πρωταγωνίστησε σε αρκετές ακόμα ταινίες του σύμπαντος της Marvel.
Iron Man (2008)
Σκηνοθεσία: Jon Favreau
Ηθοποιοί: Robert Downey Jr., Gwyneth Paltrow, Terrence Howard, Jeff Bridges
Διάρκεια: 123΄
Η ταινία είναι διαθέσιμη για streaming από το Netflix και το Amazon Prime Video