Του Νίκου Αρτινού
Οι Αδελφοί Μπλουμ, ο Στίβεν και ο Μπλουμ, μεγαλώνουν ορφανοί «καμουφλάροντας» την αληθινή ζωή τους με αριστοτεχνικά στημένες απάτες. Ο Μπλουμ θέλει να αποσυρθεί αλλά ο Στίβεν τον πιέζει για μια τελευταία «δουλειά»: θα προσπαθήσουν να εξαπατήσουν την Πενέλοπε Σταμπ, ελκυστική και εκκεντρική κληρονόμο αμύθητης περιουσίας. Ο Μπλουμ την ερωτεύεται, με αποτέλεσμα η ιστορία να πάρει άλλες διαστάσεις και η απάτη να πάψει να είναι απάτη…
Τι είναι το σινεμά; Μήπως είναι η πραγματική ζωή; Με τίποτα! Το σινεμά είναι μια αξεπέραστη και γοητευτική απάτη. Αυτό συμβαίνει ακόμα και όταν το σινεμά «περιγράφει αληθινές ιστορίες». Η διάσπαση του χωροχρόνου, τα καλά μελετημένα πλάνα και το παίξιμο των ηθοποιών που υποτίθεται ότι υποδύονται υπαρκτούς χαρακτήρες είναι στημένα από τον σκηνοθέτη. Η αλήθεια είναι ότι ακόμα και το ντοκιμαντέρ που υποτίθεται ότι καταγράφει την πραγματικότητα όπως είναι, μπορεί, διαμέσου του μοντάζ, να την διαφοροποιήσει.
Το σινεμά είναι απάτη! Η ταινία του Ριάν Τζόνσον (σκηνοθέτησε το μοντέρνο φιλμ νουάρ «Μπρικ») είναι ένα σπουδαίο κινηματογραφικό παιγνίδι απάτης. Νομίζω ότι ελάχιστες φορές έχω δει τέτοιο και τόσο κινηματογραφικό “αυτοαναφορικό” σινεμά. Σπουδαία ταινία, γιατί η ιστορία της κυρίως έχει να κάνει με την ουσία και την πρακτική του κινηματογράφου. Οι «Αδερφοί Μπλουμ» βρίθουν από σημεία και σύμβολα του σινεμά. Τα δύο αδέρφια συμβολίζουν την αμφίδρομη σχέση μεταξύ σκηνοθέτη και θεατή. Ο Στίβεν, είναι ο σκηνοθέτης ο οποίος στήνει τις απάτες σα να γυρίζει κινηματογραφικές ταινίες. Κατεβάζει ιδέες, γράφει σενάρια, κάνει ντεκουπάζ και στόριμπορντ και στο τέλος περιμένει (απαιτεί!) το χειροκρότημα και τη λατρεία του θεατή. Ο θεατής είναι ο αδερφός του Μπλουμ. Ο Μπλουμ είναι σαν όλους τους θεατές που λατρεύουν να βλέπουν σινεμά: βυθίζονται στην πολυθρόνα, αφήνονται στην γοητεία της «επί της οθόνης» απάτης, ταυτίζονται με τους ήρωες, «φεύγουν» μαζί τους και ξεχνούν τη μίζερη και αδιάφορη ζωή τους. Ο Μπλουμ γίνεται ο ίδιος ήρωας ζώντας μια ζωή σαν σινεμά. Είναι μια ζωή συναρπαστική μεν, «γραμμένη» δε, η οποία καθορίζεται από τον σκηνοθέτη αδερφό του. Ταυτόχρονα νιώθει παγιδευμένος και υποχείριο στις σκηνοθετημένες απάτες του Στίβεν. Ο Μπλουμ ξέρει ότι η ζωή που ζει είναι ψεύτικη (σαν αυτή που ζουν οι ήρωες του σινεμά). Θέλει και δεν θέλει να βγει (ή να επιστρέψει) στην πραγματική ζωή. Όπως ακριβώς ο θεατής μιας κινηματογραφικής ταινίας. Ευφυέστατο τέχνασμα από τον Ριάν Τζόνσον. Ταυτίζει τον κεντρικό χαρακτήρα της ιστορίας με τον θεατή που παρακολουθεί την ταινία και όχι το αντίθετο που είναι η πεμπτουσία του σινεμά. Στο φινάλε αποδεικνύεται ότι η πραγματική ζωή είναι πιο συναρπαστική και ταυτόχρονα πιο οδυνηρή από τον απατηλό κόσμο του κινηματογράφου. Ο Μπλουμ ξεπερνά τους φόβους του και μπαίνει στην τροχιά της «αληθινής και άγραφης» ζωής στην αγκαλιά της Πενέλοπε. Ο Στίβεν μένει ως το τέλος ένας αμετανόητος σκηνοθέτης. Ένας αθεράπευτος δημιουργός απατηλών κόσμων, που θυσιάζεται για το θεατή προσφέροντάς του ένα μεγαλειώδες happy end, που όμως δεν έχει καμιά σχέση με την πραγματική ζωή.
Για τους αμύητους στην κινηματογραφική πρακτική, η ταινία είναι ένα πανέξυπνο εκλεπτυσμένο σοφιστικέ μπέρδεμα ειδών. Μυστήριο, ρομαντισμός, χιούμορ, περιπέτεια και «φευγάτοι» χαρακτήρες σε μια κομεντί που ανατρέπει και ανατρέπεται, οδηγώντας τους θεατές σε ένα- χαμηλών τόνων- συναρπαστικό φινάλε.
Οι ηθοποιοί που υποδύονται τους χαρακτήρες της ιστορίας είναι σπουδαίοι και «δένουν» αρμονικά μεταξύ τους. Το ρόλο του ευαίσθητου Μπλουμ έχει ο Άντριεν Μπρόντι (πήρε Όσκαρ Α΄ ανδρικού ρόλου το 2002 για το φιλμ «Ο Πιανίστας» του Ρομάν Πολάνσκι) ενώ τον Στίβεν υποδύεται ο ανήσυχος και αποτελεσματικός Μαρκ Ράφαλο («Zodiac», «Blindness», «Στα άκρα»). Η πανέμορφη Ρέιτσελ Βάις («Η Μούμια», «Ο Επίμονος Κηπουρός») υποδύεται τη χαρισματική και αφελή Πενέλοπε και η Γιαπωνέζα Ρίνκο Κινκούτσι αποδεικνύεται η ιδανική επιλογή για τον καρτουνίστικο ρόλο της σιωπηλά εκρηκτικής Μπανγκ Μπανγκ.
Οι Αδελφοί Μπλουμ (The Brothers Bloom, 2008)
Σκηνοθεσία: Ριάν Τζόνσον
Ηθοποιοί: Έιντριεν Μπρόντι, Ρέιτσελ Βάις, Μαρκ Ράφαλο, Ρίνκο Κινκούτσι
Διάρκεια: 109΄