Λίγες αληθινές ιστορίες ξεπερνούν τη λεπτή γραμμή που χωρίζει το καλό και το κακό, όσο αυτή του Jan Mikolášek, ενός Τσέχου βοτανοθεραπευτή του 20ού αιώνα, η μεγάλη επιτυχία του οποίου έκρυβε ένα ζοφερό μυστικό. Ο Mikolášek κερδίζει φήμη και περιουσία κουράροντας διασημότητες κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου, της Ναζιστικής και Κομμουνιστικής εποχής, με την εκπληκτική ικανότητά του να κάνει διαγνώσεις με έναν ακριβέστατο μα παράξενο τρόπο. Αλλά το πάθος του να θεραπεύει προέρχεται από την ίδια πηγή της ανάγκης του για πόθο, σκληρότητα, σαδισμό και ανικανότητα για αγάπη, που μόνον ένας άνθρωπος μπορεί να κατανοήσει – κι αυτός είναι ο βοηθός του, ο František.
Όταν τα μυστικά του κινδυνεύουν να αποκαλυφθούν και να τον αναιρέσουν, ο Jan τίθεται σε οριακή δοκιμασία με τα διλήμματά του από την μια, και τη μοναδική αγάπη της ζωής του από την άλλη. Ένα προσωπικό παραμύθι γεμάτο ανατροπές, όπως και η εποχή στην οποία εκτυλίσσεται, και μια αντανάκλαση για το τίμημα που καλείται να πληρώσει εκείνος που τυφλά ακολουθεί το κάλεσμά της ζωής του.
Η ταινία Ο Τσαρλατάνος (Charlatan) βασίζεται στην πραγματική ιστορία του Τσέχου θεραπευτή Jan Mikolášek που αφιέρωσε τη ζωή του στη θεραπεία ασθενειών με τη χρήση φαρμακευτικών φυτών, και κατά τη διάρκεια του πολέμου και των αναταραχών του 20ού αιώνα κλήθηκε να επιλέξει ανάμεσα στο κάλεσμα της ζωής του και της συνείδησής του.
Σημείωμα της σκηνοθέτιδας Agnieszka Holland
“Ο Jan Mikolášek ήταν ένας πολύ διάσημος θεραπευτής, ένας ασυνήθιστος άνθρωπος της ιατρικής, ο οποίος χρησιμοποιούσε ανορθόδοξες μεθόδους διάγνωσης και θεραπείας. Αυτές οι ειδικές δεξιότητες τον έκαναν όχι μόνο διάσημο αλλά και πλούσιο. Στην Τσεχοσλοβακία πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ακόμη και κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, κατάφερε να διατηρήσει το στάτους του θεραπεύοντας υψηλόβαθμους Ναζί αξιωματούχους. Ήταν σίγουρος ότι δεν θα άλλαζε τίποτα μετά τον πόλεμο, μιας και οι κομμουνιστές που κατέλαβαν την εξουσία ήταν επίσης άνθρωποι και οι άνθρωποι αρρώσταιναν, αισθάνονταν απελπισμένοι και χρειάζονταν τον γιατρό, έναν ξεχωριστό γιατρό, όταν οι άλλοι γιατροί δεν μπορούσαν να τους βοηθήσουν. Αλλά όταν ο βασικός σταλινικός προστάτης του Mikolášek πέθανε, η κατάσταση άλλαξε και το καθεστώς αποφάσισε να τον καταστρέψει επειδή ήταν πολύ διαφορετικός, πολύ πλούσιος και πολύ ανεξάρτητος. Η ταινία Ο Τσαρλατάνος αφηγείται την ιστορία της ανόδου και της πτώσης του Mikolášek. Της ηθικής πτώσης του και της ατέρμονης πάλης του με το σκοτάδι μέσα του. Είναι η ιστορία του μυστηρίου ενός άνδρα, του μυστηρίου του ιδιαίτερου χαρίσματός του και του τιμήματος που ήταν έτοιμος να πληρώσει γι’ αυτό. Η ιστορία του παράδοξου μεταξύ δύναμης και αδυναμίας, αγάπης και μίσους. Για να δω αυτή την ιστορία από μια πιο επική σκοπιά – μιας και αφορά δεκάδες χρόνια, τρία διαφορετικά καθεστώτα, δύο παγκόσμιους πολέμους – αλλά την ίδια στιγμή και με μια εξαιρετικά προσωπική ματιά, προσπάθησα να βρω μια αισθησιακή και μινιμαλιστική γλώσσα. Στατική. Σιωπηλή. Με οικονομία στους διαλόγους. Με κρυμμένα συναισθήματα. Με ένα υποκειμενικό μέτρημα του χρόνου: τα χρόνια να περνούν σε λίγα λεπτά, ενώ τα λεπτά επεκτείνονται και μοιάζουν σαν μια αιωνιότητα. Προσπάθησα να δείξω μια ανθρώπινη ψυχή χωρίς να εμβαθύνω σε ψυχολογικές αναλύσεις, αλλά να εκφράσω την εσωτερικότητα μέσα από τη συμπεριφορά, τα πρόσωπα των ηθοποιών, την ένταση μεταξύ των χαρακτήρων, τις συνεχείς προσπάθειες να κάμψουν ο ένας τις άμυνες του άλλου. Αυτά είναι που οδηγούν την ιστορία προς τα εμπρός. Με φόντο τη μεγάλη ιστορία του εικοστού αιώνα, προβάλλεται η μοίρα τους. Ήμουν τυχερή που είχα μια υπέροχη ομάδα ανθρώπων σε αυτήν την ταινία: τον κινηματογραφιστή Martin Strba, τον σχεδιαστή παραγωγής Milan Bytek, τον μοντέρ (editor) Pavel Hrdlicka, τον συνθέτη Antoni Komasa Lazarkiewicz, τον ηθοποιό Ivan Trojan, με τους οποίους έχω δουλέψει και στο παρελθόν στη σειρά επεισοδίων Βurning Bush. Είναι μια εξαιρετικά δημιουργική, πρωτότυπη και θαρραλέα ομάδα και έπαιξαν μεγάλο ρόλο στην αναζήτηση του πώς θα αφηγηθούμε αυτήν την ιστορία, με έναν ισχυρό, προσωπικό τρόπο, με εικόνες που ελπίζω ότι θα μείνουν στο κοινό και πολύ μετά την προβολή της ταινίας.”
Λίγα λόγια για τη σκηνοθέτιδα Agnieszka Holland
Βιογραφικό της Agnieszka Holland
Η Agnieszka Holland γεννήθηκε στη Βαρσοβία και έχει σκηνοθετήσει ή/και γράψει σενάρια για πάνω από τριάντα ταινίες στην διακεκριμένη καριέρα της. Σπούδασε σκηνοθεσία στο FAMU, την Σχολή Κινηματογραφίας & Τηλεόρασης της Ακαδημίας Παραστατικών Τεχνών και ξεκίνησε την επαγγελματική της σταδιοδρομία ως βοηθός σκηνοθέτη διπλά στον Krysztof Zanussi και τον Andrzej Wajda, για ταινίες των οποίων έγραψε σενάρια. Το σκηνοθετικό ντεμπούτο της, Provincial Actors, τιμήθηκε από την Διεθνή Κριτική Επιτροπή στην πρεμιέρα της ταινίας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών το 1979.
Η ταινία της Fever (Gorączka) βραβεύτηκε στο Πολωνικό Φεστιβάλ Κινηματογράφου, καθώς και με μια Ασημένια Άρκτο Καλύτερης Ηθοποιού (για την Barbara Grabowska) στο Διαγωνιστικό της Berlinale το 1981. Επίσης το 1981, και λίγο πριν τη διακήρυξη στρατιωτικού νόμου στην Πολωνία, η Holland μετακόμισε στο Παρίσι. Η πρώτη της ταινία μετά την μετανάστευσή της, Bitter Harvest, ήταν υποψήφια για Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας το 1986. Η ταινία Europa Europa (1990) κέρδισε μια Xρυσή Σφαίρα και μια δεύτερη υποψηφιότητα για Όσκαρ, αυτή τη φορά Καλύτερου Πρωτότυπου Σεναρίου. Το 1993, η Holland έκανε την πρώτη –εκ των πολλών που ακολούθησαν- ταινία της στις ΗΠΑ, το Secret Garden, σε παραγωγή του Francis Ford Coppola. Το In darkness (2011) τής χάρισε μια τρίτη υποψηφιότητα για Όσκαρ. Οι τελευταίες δύο μεγάλου μήκους ταινίες της, Pokot (2017) (Ασημένια Άρκτος για Καινοτομία στην Τέχνη του Κινηματογράφου) και Mr. Jones (2019), επιλέχθηκαν για το διαγωνιστικό της Berlinale. Η Ηolland έχει επίσης σκηνοθετήσει πολλά επεισόδια διάσημων τηλεοπτικών σειρών, όπως The Wire, The Killing, House of Cards και The First.
Oι πρωταγωνιστές
IVAN TROJAN (Jan Mikolášek)
Διακεκριμένος ηθοποιός του θεάτρου, του κινηματογράφου, της τηλεόρασης και της μεταγλώττισης, ο Ivan Trojan κατέχει ρεκόρ με τέσσερα βραβεία Czech Lion Καλύτερης Ερμηνείας ως πρωταγωνιστής και δύο ως υποστηρικτικός ηθοποιός. Σπούδασε στη σχολή θεάτρου DAMU στην Πράγα. Το 1988 ξεκίνησε τη στρατιωτική θητεία στο Army Art Ensemble, όπου υπέγραψε διαμαρτυρία για την απελευθέρωση του Βάκλαβ Χάβελ από τη φυλακή. Αν και η καριέρα του ξεκίνησε επί σκηνής -όπου αποδεδειγμένα αποτελεί έναν από τους πιο εξέχοντες ηθοποιούς του θεάτρου (και πρόσφατα σκηνοθέτες) της γενιάς του με πληθώρα σημαντικών βραβείων – τα τελευταία 20 χρόνια η καριέρα του έχει επεκταθεί τόσο στον τσέχικο κινηματογράφο όσο και την τηλεόραση. Ο πρώτος σημαντικός κινηματογραφικός ρόλος του ήταν ως γιατρός στην ταινία Loners (Samotáři, 2000), σε σκηνοθεσία David Ondříček, για τον οποίο ήταν υποψήφιος για βραβείο Czech Lion Καλύτερου Ηθοποιού.
Βραβεύτηκε δύο χρόνια αργότερα για τον ρόλο του στο The Brats (Smradi, 2002). Την ίδια χρονιά, κέρδισε το Czech Lion Καλύτερης Ερμηνείας δεύτερου ρόλου στην δραμεντί I have to seduce you (Musím tě svést, 2002). Κέρδισε άλλο ένα βραβείο Czech Lion τον επόμενο χρόνο με το One Hand Don’t Clap (Jedna ruka netleská, 2003). Ο Ιβάν επίσης έπαιξε, σε σκηνοθεσία του αδερφού του Ondřej, στο ιστορικό δράμα Želary (2003), το οποίο ήταν υποψήφιο για Όσκαρ στην Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας. Το 2007 βραβεύτηκε στην TýTý (έρευνα κοινού για τα καλύτερα τηλεοπτικά πρόσωπα). Το 2013 έλαβε το βραβείο Golden Nymph δεύτερου ρόλου για το ρόλο του στο τηλεοπτικό δράμα τριών επεισοδίων Burning Bush, στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου στο Μόντε Κάρλο. Το πιο πρόσφατο βραβείο Czech Lion που κέρδισε, είναι για τον πρωταγωνιστικό του ρόλο στο Nowhere in Moravia (Díra u Hanušovic, 2014).
JOSEF TROJAN (νεαρός Jan Mikolášek)
Ο δεύτερος από τους τέσσερις γιους του Ivan Trojan, ο Josef είναι Τσέχος ηθοποιός θεάτρου και κινηματογράφου. Ως παιδί, εμφανίστηκε στις ταινίες Angel of the Lord (Anděl Páně, 2005) και Revival (2013). Οι πρώτοι σημαντικοί ρόλοι του ήταν στις ταινίες Price for Happiness (Cena za štěstí, 2019) και Abstinent (2019) και επίσης πρωταγωνίστησε στις σειρές The Spot (Skvrna, 2019) και The World Under Your Head (Svět pod hlavou, 2017). Στην ταινία Charlatan εμφανίζεται ως η νεότερη εκδοχή του Jan Mikolášek (τον οποίο υποδύεται ο πατέρας του Ivan Trojan).
JURAJ LOJ (František Palko)
Ο Juraj Loj σπούδασε στην Ακαδημία Παραστατικών Τεχνών στη Μπρατισλάβα (VŠMÚ) και η πρώτη συμμετοχή του ήταν στο θέατρο στη Νίτρα. Στη γενέτειρά του τη Σλοβακία, έγινε διάσημος για τους ρόλους του στις σειρές Stormy Wine (Búrlivé víno, 2012), Doctors (Doktori, 2018), Behind the Glass (Za sklom, 2016), Nurses (Sestřičky, 2018), Immortals (Nesmrtelní, 2010), City of Shadows (Mesto tieňov, 2008), Surgery in the Pink (Ordinace v růžové zahradě, 2005) και το θρίλερ μυστηρίου The Rift (Trhlina, 2019). Ο ρόλος του ως ο βοηθός František, στην ταινία Ο Τσαρλατάνος, αποτελεί το ντεμπούτο του σε α’ πρωταγωνιστικό ρόλο σε ταινία μεγάλου μήκους.
Ο Τσαρλατάνος (Charlatan, 2020)
Σκηνοθεσία: Agnieszka Holland
Ηθοποιοί: Ivan Trojan, Josef Trojan, Juraj Loj, Jaroslava Pokorná, Jiří Černý, Miroslav Hanuš
Διάρκεια: 118′
Η ταινία προβάλλεται στους κινηματογράφους από την Πέμπτη 4 Νοεμβρίου 2021