Ο Πολ Ατρείδης (Τιμοτέ Σαλαμέ), ο χαρισματικός διάδοχος του Οίκου των Ατρειδών, καλείται να υπηρετήσει το ασύλληπτο πεπρωμένο του και να ταξιδέψει στον πιο επικίνδυνο πλανήτη του διαστήματος για να διασφαλίσει το μέλλον της οικογένειας και του λαού του. Με τις μεγάλες δυνάμεις να παρασύρονται σε μια ανελέητη σύγκρουση για το «μπαχαρικό των μπαχαρικών» του πλανήτη Αρράκις, της πολυτιμότερης ουσίας στην Αυτοκρατορία, μόνο όσοι δαμάσουν τον φόβο τους θα μπορέσουν να επιβιώσουν.
Τοποθετημένο χιλιάδες χρόνια στο μέλλον, το Dune εξιστορεί την ιστορία του Πολ Ατρείδη, ενός νεαρού που παίζει καταλυτικό ρόλο σε ένα διαπλανητικό παιχνίδι εξουσίας. Ο γιος του Δούκα Λίτο Ατρείδη και της Λαίδη Τζέσικα πρέπει να περάσει την απόλυτη δοκιμασία: να ξεπεράσει τον φόβο, όταν μοίρα και πρωτόγνωρες δυνάμεις τον στέλνουν στον πλανήτη των ερήμων, τον Αρράκις.
Ο πλανήτης Αρράκις, γνωστός ως Ντιουν -η πατρίδα των Φρέμεν, της αυτόχθονος φυλής που κατοικεί στην έρημο- είναι το μήλον της έριδος ανάμεσα σε φατρίες για ολόκληρες γενιές. Διαφορετικές δυνάμεις ανταγωνίζονται για να ελέγξουν το απόθεμα του μπαχαρικού, μίας σπάνιας και εκλεκτής ψυχοτρόπου ουσίας που διευρύνει τη συνείδηση, επιμηκύνει την ανθρώπινη ζωή κι επιτρέπει στην ανθρωπότητα να καλύπτει τις ασύλληπτες αποστάσεις μεταξύ των άστρων.
Όσοι επιθυμούν να ελέγξουν τα αποθέματα του μπαχαρικού πρέπει να επιβιώσουν στις δύσκολες συνθήκες του αφιλόξενου πλανήτη Αρράκις, που έχει εξαιρετικά ξηρό κλίμα, καλύπτεται από ερήμους, τον σαρώνουν σφοδρές αμμοθύελλες και φιλοξενεί τεράστια, περιπλανώμενα σκουλήκια της άμμου.
Ο δημιουργός Ντενί Βιλνέβ μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη το έπος της επιστημονικής φαντασίας του Φρανκ Χέρμπερτ, γραμμένο το 1965 και καθιερωμένο ως ένα από τα πιο επιδραστικά βιβλία του 20ου αιώνα, που έχει εμπνεύσει σκηνοθέτες στο παρελθόν.
«Ανακάλυψα το βιβλίο στα νεανικά μου χρόνια και θυμάμαι πόσο συνεπαρμένος ήμουν από τον λυρισμό του, από το οικολογικό του μήνυμα», σχολιάζει ο Βιλνέβ. «Τότε σπούδαζα θετικές επιστήμες, θα γινόμουν ή σκηνοθέτης ή βιολόγος, και ο τρόπος που ο Φρανκ Χέρμπερτ προσέγγισε την οικολογία στο βιβλίο ήταν πολύ φρέσκος, πλούσιος, λυρικός και δυνατός. Με μάγεψε η άποψη του για τη φύση και τα μαγικά οικοσυστήματα που δημιούργησε. Η εξερεύνηση της επίδρασης και του χάους της αποικιοκρατίας ήταν ένα επίκαιρο πορτρέτο του 20ου αιώνα. Και μέσα σε όλα αυτά υπάρχει ένας νεαρός άντρας που παλεύει με την ταυτότητα του, τη θέση του στον κόσμο, όπως ένιωθα κι εγώ τότε. Για μένα ήταν καταπληκτικός ο τρόπος που ο Πολ ανακαλύπτει την ταυτότητα του μέσα από έναν άλλο πολιτισμό».
Ο Βιλνέβ ταξιδεύει τους θεατές με όχημα μία επική ιστορία ενηλικίωσης και φόντο οικογενειακές αντιπαλότητες, πολέμους ανάμεσα σε φυλές, κοινωνική καταπίεση και οικολογική καταστροφή σε έναν ανελέητο, αφιλόξενο πλανήτη.
Οι σεναριογράφοι Τζον Σπάιτς και Έρικ Ροθ σε συνεργασία με τον Βιλνέβ ανέλαβαν τη μεταφορά του δαιδαλώδους μυθιστορήματος. «Ήταν μία μοναδική ευκαιρία για μένα. Διάβασα το Ντιουν όταν ήμουν 12 ή 13 και το θεώρησα ένα από τα πιο βαθυστόχαστα βιβλία, στο οποίο επέστρεφα κάθε χρόνο, όπως μου συνέβη και με τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών και μερικά άλλα κορυφαία μυθιστορήματα. Το μελέτησα σε βάθος και ήταν μία συγκλονιστική εμπειρία για μένα η συγγραφή του σεναρίου, γιατί αρκούσε να ξεκινήσω μία σκηνή και το μυαλό μου αμέσως αράδιαζε τον διάλογο. Το ήξερα απέξω και ανακατωτά», λέει ο Τζον Σπάιτς.
«Είμαι θαυμαστής του βιβλίου», λέει ο Ροθ. «Ήταν ένα από αυτά τα βιβλία που ήξερα καλά όταν ήμουν έφηβος. Οι κόσμοι του ήταν απίθανοι, το γλωσσάρι και οι έννοιες ήταν επινοήσεις από τον Χέρμπερτ. Σημαντικό στοιχείο ήταν οι κοινωνικές προεκτάσεις και η οπτική του για την περιβαλλοντική αλλαγή. Έχει όλα τα συστατικά για την αφηγηματική αλχημεία: αυτό που συμβαίνει στον πλανήτη Αρράκις, η σχέση γονέων και παιδιού, η γυναικεία δύναμη… Είναι σύγχρονο και επίκαιρο, ενώ γράφτηκε το 1965».
Η ομηρική διαχρονικότητα του μυθιστορήματος και η ικανότητα του συγγραφέα να γράψει μία προφητική ιστορία είναι αδιαμφισβήτητες. Ανάμεσα στις φατρίες του Ντιουν συναντάμε τους Μέντατ, που είναι ανθρώπινοι υπολογιστές, τους Πλοηγούς, που ανιχνεύουν τα διαθέσιμα μονοπάτια στο αναδιπλωμένο διάστημα και κατευθύνουν με ασφάλεια τα τεράστια μεταγωγικά της Συντεχνίας στα πέρατα του ανθρώπινου σύμπαντος, και τις Μπένε Τζέζεριτ, τις γυναίκες της μυστικής οργάνωσης για τη διαφύλαξη αρχαίων τελετών και παραδόσεων που ασκεί μεγάλη πολιτική επιρροή. Έπειτα έχουμε τους Οίκους των Ατρειδών και των Χαρκόννεν, που πολεμούν μεταξύ τους για τον έλεγχο του μπαχαρικού, μίας μαγικής και εθιστικής οργανικής ουσίας που επιτρέπει στους ανθρώπους να προβλέψουν το μέλλον και είναι η μοναδική τόσο ισχυρή και πολύτιμη ουσία στο σύμπαν με μοναδική πηγή προέλευσης τον πλανήτη Αρράκις, γεγονός που τον κάνει απίστευτα σημαντικό. Τέλος, πρωταγωνιστούν οι Φρέμεν οι αυτόχθονες του πλανήτη Αρράκις, που σέβονται τη φύση. Έχουν υποβαθμιστεί σε πολίτες δεύτερης κατηγορίας, αλλά ο Πολ, ο διάδοχος του ευγενούς Οίκου των Ατρειδών είναι άρρηκτα και μοιραία συνδεδεμένος με μία Φρέμεν που ακούει στο όνομα Τσάνι.
Το καστ που έχει επιστρατευθεί για την επική κινηματογραφική μεταφορά αποτελείται από τον Τιμοτέ Σαλαμέ στον ρόλο του πρωταγωνιστή Πολ Ατρείδη μαζί με τους Ρεμπέκα Φέργκιουσον, Όσκαρ Άιζακ, Τζος Μπρόλιν, Ζεντάγια, Τζέισον Μομόα, Χαβιέ Μπαρδέμ και πολλούς άλλους.
«Είναι μεγάλη μου χαρά ότι πολλές από τις πρώτες μου επιλογές μπόρεσαν και δέχτηκαν να κάνουν μαζί μου αυτό το ταξίδι», λέει ο Βιλνέβ χαμογελώντας.
Η ταινία γυρίστηκε στην Ουγγαρία, την Ιορδανία, το Άμπου Ντάμπι και τη Νορβηγία, όπου ο Βιλνέβ και οι συνεργάτες του δημιούργησαν τους απομακρυσμένους πλανήτες της ταινίας.
«Για μένα, το Ντιουν είναι ένα ψυχολογικό θρίλερ, μία περιπέτεια, μία πολεμική ταινία, μία ιστορία ενηλικίωσης», επισημαίνει ο Βιλνέβ, που επιτέλους πραγματοποίησε το μεγάλο του όνειρο να μεταφέρει αυτό το βιβλίο ορόσημο και την πολύπλοκη μυθολογία του στο πανί. «Υπάρχει λόγος που αυτό το βιβλίο έμεινε στο ράφι μου, δίπλα στο κρεβάτι μου, όλα αυτά τα χρόνια».
Καστ
Πολύ μακριά στο μέλλον, δημιουργείται η Νέα Αυτοκρατορία, ένα οικονομικό και πολιτικό οικοδόμημα που εκτείνεται σε δέκα χιλιάδες κόσμους. Οι ισορροπίες ανάμεσα στους Οίκους είναι λεπτές κι αρκεί μια μικρή μείωση της παραγωγής του μπαχαρικού για να αλλάξουν τα πάντα. Όμως, το Ντιουν επικεντρώνεται στις ανθρώπινες σχέσεις, την οικολογία, την εξέλιξη, την επιβίωση, την πίστη, το καθήκον, την προδοσία, την εξουσία… έχει να κάνει με εμάς. Το Ντιουν καθρεφτίζει τη σημερινή κοινωνία.
Ο Βιλνέβ θεωρεί ότι «υπάρχουν πολλοί τρόποι να προσεγγίσεις την ιστορία του Ντιουν, ένας από αυτούς είναι η ανθρώπινη ιστορία της οικογένειας των Ατρειδών που πέφτει στην παγίδα του Αυτοκράτορα, που τους ζηλεύει για τη δημοτικότητα τους. Οπότε τους στέλνει σε έναν νέο πλανήτη στον γαλαξία, τον Αρράκις, για να βρουν το μπαχαρικό των μπαχαρικών, την πιο πολύτιμη ουσία του σύμπαντος».
Ο Οίκος των Ατρειδών
Πίστη και Έλεος
Εκεί που τελειώνει ο φόβος, το πεπρωμένο του Πολ Ατρείδη τον περιμένει. Ο γιος ενός σπουδαίου άντρα και διάδοχος του ευγενούς Οίκου των Ατρειδών, έχει προετοιμαστεί όλη του τη ζωή για το βαρύ έργο που συνοδεύει το όνομα του, έχει εκπαιδεύσει σώμα και πνεύμα με δασκάλους και μέντορες. Τώρα, στα πρόθυρα της ενηλικίωσης του, τον στοιχειώνουν παράξενα οράματα μιας μυστηριώδους γυναίκας και ενός αναπόφευκτου μέλλοντος. Μόλις φτάσει στον πλανήτη Αρράκις, την πιο επικίνδυνη γωνία του σύμπαντος, ο Πολ θα έρθει αντιμέτωπος με τους πιο βαθιούς φόβους του για να εκπληρώσει το πεπρωμένο του.
Ο Τιμοτέ Σαλαμέ δίνει σάρκα και οστά στον Πολ Ατρείδη. «Ήταν μία εξαιρετική ευκαιρία για μένα να υποδυθώ κάποιον τόσο χαμένο, τόσο διχασμένο, αλλά με ένα τόσο μεγάλο χρέος στους ώμους του σε τόσο νεαρή ηλικία», λέει ο Σαλαμέ. «Είναι μία ενδιαφέρουσα και σπάνια διχοτομία σε έναν κεντρικό ήρωα. Ο Πολ δεν είναι ο απλός, καθημερινός, ρομαντικός πρωταγωνιστής και με συνεπήρε η ιδέα να παίξω με τον χαρακτήρα».
Ο Σαλαμέ δεν θεωρεί τον Πολ έναν σωτήρα ή μεσσία, αλλά περισσότερο έναν απρόθυμο ήρωα που επωμίζεται ένα τεράστιο χρέος, σε μία ηλικία που ακόμα προσπαθεί να ανακαλύψει ποιος είναι. Περιτριγυρισμένος από ενήλικες, ο Πολ είναι το μόνο παιδί ανάμεσα τους. «Τον γνωρίζουμε στα 15 του χρόνια», λέει. «Πρέπει να κάνει ένα ταξίδι για να σώσει τον λαό του από τη γενοκτονία. Κατάγεται από έναν ηθικό και ευγενή λαό με περήφανη πολεμική κουλτούρα, σε αντίθεση με τους άπληστους και κακόβουλους Χαρκόννεν».
Χωρίς να έχει διαβάσει το βιβλίο πριν το σενάριο, ο Σαλαμέ ήταν ενήμερος για το κλασικό έπος και την επίδραση του. «Με εντυπωσίασε πώς κατάφεραν να το συμπυκνώσουν. Δεν διαβάζεται σαν ένα μεγάλο κινηματογραφικό σενάριο, αλλά σαν μία ανθρώπινη ιστορία, μία ιστορία που ενσωματώνει πολύ έξυπνα και διακριτικά την τεχνολογία».
Ο Σαλαμέ ξέρει ότι ένα μεγάλο πλεονέκτημα ήταν η συνεργασία με το υπόλοιπο καστ και φυσικά ο σκηνοθέτης. «Δεν ξέρω πώς στάθηκα τόσο τυχερός να δουλέψω για κάτι τόσο μεγάλο με τόση ανεξαρτησία και ευαισθησία, κάτι που συνέβη χάρη στον Ντένις. Είναι ένας καλλιτέχνης. Είναι μία ιδιοφυία. Κατανοεί τα τεχνικά θέματα του γυρίσματος, όπως φάνηκε στο Blade Runner 2049 και στο Arrival. Συνδέεται συναισθηματικά με τέτοιου είδους υλικό».
Ο Βιλνέβ λέει: «Η επιλογή του Τιμοτέ Σαλαμέ ήταν απλή, γιατί δεν υπήρχε κάποιος άλλος που να θέλαμε να παίξει τον ρόλο. Δεν είχα καν εναλλακτική. Εννοώ ότι θα έκανα την ταινία μόνο με τον Τιμοτέ Σαλαμέ, τελεία. Ευτυχώς δεν ήταν δύσκολο να τον πείσω γιατί λάτρεψε το σενάριο και ήθελε να συνεργαστούμε. Είναι ένας εκπληκτικός, απίθανος ηθοποιός. Χρειάζεσαι έναν δυνατό ηθοποιό για να σηκώσει την ταινία στους ώμους του και ο Τιμοτέ έχει τα χαρακτηριστικά που οδήγησαν στο να του προταθεί ο ρόλος. Καταρχήν, ο Τιμοτέ είναι ευαίσθητος κι αυτό αντανακλάται στα μάτια του. Είναι κάτι που το νιώθεις. Ο Πολ είναι ένας καλλιεργημένος νεαρός και πρέπει να το νιώθουμε αυτό στην ταινία, να νιώθουμε τις αμφιβολίες του και την πορεία του καθώς ενστερνίζεται μια άλλη πραγματικότητα και προσαρμόζεται σε μια άλλη ζωή. Αυτό θέλει ευφυία, ικανότητα προσαρμογής και είναι κάτι που ήθελα να διακρίνω στον Πολ Ατρείδη».
«Ο Πολ χρειάζεται να είναι χαρισματικός», συνεχίζει ο σκηνοθέτης. «Πρέπει να πιστέψουμε αυτό που είναι να γίνει στο μέλλον, ένας θρησκευτικός ηγέτης και επικεφαλής ενός στρατού. Οπότε χρειαζόμασταν αυτό το χάρισμα και ο Τιμοτέ έχει μία ασύλληπτη ποιότητα ροκ σταρ. Επίσης μοιάζει μικρότερος. Ο Πολ είναι μία παλιά ψυχή, αλλά στο βιβλίο είναι 15, 16 χρονών. Ο Τιμοτέ ήταν 22, 23 όταν κάναμε γυρίσματα, οπότε είναι λίγο μεγαλύτερος, αλλά στην κάμερα μοιάζει έφηβος. Οπότε ήταν ο τέλειος συνδυασμός για τον Πολ Ατρείδη».
Ο πατέρας του Πολ, ο Δούκας Λίτο Ατρείδης ορίζεται από το καθήκον και την αγάπη για την οικογένεια του. Ως επικεφαλής του Οίκου των Ατρειδών έχει τη φήμη ενός ευγενικού ηγέτη με έλεος και θάρρος. Όταν τον καλούν να φέρει την ειρήνη στον απειλούμενο πλανήτη Αρράκις, πρέπει να προετοιμάσει τον γιο του για τους κινδύνους που παραμονεύουν.
Ο Όσκαρ Άιζακ υποδύεται τον Δούκα Λίτο, έναν άντρα που πρέπει να οδηγήσει το λαό του σε έναν νέο κόσμο και να προστατέψει τον Πολ από τις κακόβουλες δυνάμεις που απειλούν να εξαλείψουν τον οίκο των Ατρειδών από τις σελίδες της ιστορίας.
Ο Άιζακ είναι θαυμαστής του κλασικού έπους του Χέρμπερτ. «Το βιβλίο είναι μία αλληγορία για τον πλανήτη Γη, μία ιστορία ενός πολιτισμού, της αλληλεπίδρασης μεταξύ των φυλών», λέει. «Με καθήλωσε η φαντασία του Φρανκ Χέρμπερτ, πόσο σκοτεινή και αλλόκοτη είναι, πόσο ονειρώδης και προφητική. Δεν υπάρχει κάτι άλλο σαν αυτό το έργο».
Όταν έμαθε ότι ο Βιλνέβ θα κάνει την καινούρια μεταφορά, ήρθε σε επαφή μαζί του. «Κανείς δεν κάνει ταινίες σαν τον Βιλνέβ. Είναι έργα μιας εκπληκτικής, βαθυστόχαστης, καλλιτεχνικής, άψογης και λυρικής αισθητικής σε μαζική κλίμακα. Για τον Ντένις, το πιο σημαντικό είναι το κινηματογραφικό όραμα. Δεν είναι πια ένα λογοτεχνικό έργο, είναι ένα ονειρικό τοπίο ως απόσταγμα του πνεύματος του βιβλίου. Η ταινία είναι οπερατική με έναν σεξπιρικό τρόπο, με την αφηγηματική βαρύτητα μιας ιστορίας για ένα παιδί με ξεχωριστό πεπρωμένο. Είναι γνήσιο σινεμά».
Ο Άιζακ σχολιάζει την τραγική διάσταση του χαρακτήρα του: «Έχει κάτι το απίθανο το δικό του πεπρωμένο. Μου φάνηκε ολότελα ανθρώπινο. Τον συναντάμε σε μία καμπή, αλλά είναι αισιόδοξος και θέλει να μεταγγίσει το θάρρος του στον γιο του. Η ιδέα ότι θέλει να αφήσει κάτι στο παιδί του, τα μαθήματα που θέλει να του δώσει, η ηθική που θέλει να του μεταδώσει, όλα αυτά με άγγιξαν».
Για τον Άιζακ, ο Βιλνέβ αποδείχτηκε ένας από τους καλύτερους συνεργάτες της καριέρας του. «Επέστρεφα συνεχώς στο βιβλίο όταν σκεφτόμουν πώς θα χτίσω αυτόν τον χαρακτήρα», λέει ο Άιζακ. «Ο Ντένις ήταν πάντα ανοιχτός να εξερευνήσω τον χαρακτήρα περαιτέρω. Δεν θέλαμε έναν Λίτο που ονειροπολεί στο άπειρο και λέει σοφίες. Είναι ένας αληθινός πατέρας, έχει μία σχέση αγάπης με τον γιο του. Είναι ένας πραγματικός άνθρωπος, δεν έχει υπερδυνάμεις. Έρχεται αντιμέτωπος με πραγματικά θέματα. Ο Λίτο ξέρει ότι είναι ο λαός που δίνει την εξουσία στον αρχηγό. Χωρίς τον λαό, δεν έχεις εξουσία. Ο Λίτο προσπαθεί να μεταλαμπαδεύσει την ενσυναίσθηση τον Πολ, να τον κάνει έναν πραγματικό άντρα».
Η Ρεμπέκα Φέργκιουσον ενσαρκώνει τη Λαίδη Τζέσικα, που μοιράζεται το φορτίο του Οίκου των Ατρειδών με τον αγαπημένο της Δούκα Λίτο. Ο δεσμός με τον γιο της Πολ είναι άρρηκτος. Ως μέλος της μυστηριώδους αδελφότητας των Μπένε Τζέζεριτ, ελέγχει απόλυτα πνεύμα και σώμα και μπορεί να κάμψει όποιον απειλεί την οικογένεια της. Φέρει το φορτίο της γνώσης του πεπρωμένου του Πολ και τον προετοιμάζει για να ηγηθεί της ανθρωπότητας προς ένα καλύτερο μέλλον.
«Δεν είχα διαβάσει το βιβλίο πριν το γύρισμα», παραδέχεται η Φέργκιουσον. «Το διάβασα μετά το σενάριο. Κατάλαβα πόσο καλά μετέφερε ο Ντένις το πνεύμα του βιβλίου στον οθόνη. Η ιστορία έχει να κάνει με την πολιτική, τη φιλοσοφία, τους χαρακτήρες και το συναίσθημα».
«Ο Ντένις μου εξήγησε ότι η Τζέσικα είναι μία ισχυρή, βασιλική θεραπαινίδα με μυστικά. Η Τζέσικα ανήκει στην Αδελφότητα των Μπένε Τζέζεριτ, μιας ομάδας γυναικών με τεράστια δύναμη. Της ζητήθηκε να κυοφορήσει μία κόρη, αλλά για δικούς της λόγους κυοφόρησε έναν γιο και τώρα έρχεται αντιμέτωπη με τις συνέπειες», εξηγεί η Φέργκιουσον.
Ο Γκέρνι Χάλλεκ είναι ένας αξιωματικός του Οίκου των Ατρειδών, ένας γενναίος πολεμιστής με καρδιά ποιητή, που ξέρει τον Πολ από νεογέννητο. Δεν το ομολογεί, αλλά αγαπά τον Πολ σαν παιδί του. Θα κάνει τα πάντα για να προστατέψει τον Οίκο των Ατρειδών. Τον ρόλο του έμπιστου συμβούλου του Δούκα Λίτο αναλαμβάνει ο Τζος Μπρόλιν. Είναι εκείνος που αναλαμβάνει να εκπαιδεύσει τον Πολ για τη μάχη. «Είναι ο δάσκαλος του Πολ και ο προστάτης της οικογένειας. Είναι επιφυλακτικός από τη φύση του. Ψάχνει αυτό που δεν φαίνεται, όπως κάθε καλός προστάτης. Είναι αυστηρός, αλλά και αστείος, είναι πατρικός απέναντι στον Πολ. Ο Γκέρνι μαθαίνει στον Πολ να μπορεί να προστατευτεί σε κάθε περίπτωση. Είναι ένας ποιητής και ένας πολεμιστής μαζί», λέει ο Μπρόλιν.
Ο Τζέισον Μομόα ενσαρκώνει τον θρυλικό Ντάνκαν Άινταχο, τον αριστοτέχνη διδάσκαλο ξιφασκίας και στρατιωτικό ηγέτη. Είναι τα αυτιά και τα μάτια του Δούκα Λίτο και ο πρώτος που πατάει την έρημο του Ντιουν. Είναι πιστός και κάνει τα πάντα για τη βασιλική οικογένεια, ειδικά για τον Πολ. «Ο Ντάνκαν είναι λίγο μυστηριώδης, αλλά παραμένει πιστός. Ο Ντένις ήθελε κάποιον ισχυρό και αξιοσέβαστο, αλλά και προστατευτικό απέναντι στον Πολ και την Τζέσικα».
Τον ρόλο του έμπιστου γιατρού του Οίκου των Ατρειδών, του Δρ.Γιούεχ, αναλαμβάνει Τσανγκ Τσεν στην πρώτη του αγγλόφωνη ταινία. Ο Γιούεχ ανήκει στον στενό κύκλο του Δούκα και διακρίνεται από μία ήρεμη δύναμη. «Ο Γιούεχ έχει περάσει πολλά τραύματα, με αποτέλεσμα ο ρόλος να είναι σύνθετος και συγκινητικός. Ο Ντένις με εμπιστεύτηκε και το ταξίδι ήταν υπέροχο», λέει ο ηθοποιός.
Ένα ακόμα πρόσωπο κλειδί είναι ο Θούφιρ Χάουατ, Μέντατ και Επικεφαλής Ασφαλείας του Οίκου των Ατρειδών. Ως ανθρώπινος υπολογιστής προβλέπει όλες τις πιθανές εκβάσεις και μπορεί να προστατέψει τον Πολ από φανερές και κρυφές απειλές. Ο Στίβεν ΜακΚίνλι Χέντερσον υποδύεται τον ρόλο και λέει: «Με καθήλωσε η πνευματικότητα, η φύση του πεπρωμένου. Δεν είμαστε εκεί μόνο για τον Πολ, όλοι έχουμε μία μοναδική συνεισφορά στην όλη εμπειρία, η ιστορία είναι μία μεταφορά του δικού μας κόσμου».
Αδελφότητα των Μπένε Τζέζεριτ
Προφητεία και Έλεγχος
Η Ηγουμένη Επίτροπος, Σεβάσμια Μητέρα των Μπένε Τζέζεριτ καρφώνει το βλέμμα στον Πολ Ατρείδη και προφητεύει. Παίζει, όπως έχουν κάνει τα μέλη της αδελφότητας, ένα αιώνιο παιχνίδι πολιτικής και παρασκηνιακής εξουσίας.
Η Λαίδη Τζέσικα είναι μέλος της αδελφότητας και απόφοιτος της σχολής της νοοσωματικής εκπαίδευσης και μπορεί να ελέγξει φωνή και πνεύμα, μία τεχνική που έχει μεταφέρει στον γιο της.
Στην αρχή της ταινίας, συναντάμε την Ηγουμένη Επίτροπο, που υποδύεται η Σάρλοτ Ράμπλινγκ. «Δεν χρειάζεται να πούμε πολλά. Είναι ένας θρύλος του σινεμά, μία από τις σπουδαιότερες ηθοποιούς του σήμερα. Ήταν η πρώτη μου επιλογή για τον ρόλο της Ηγουμένης Μητέρας. Είναι τόσο χαρισματική, έχει ένα εκτόπισμα στη σκηνή και την οθόνη που είναι αξεπέραστο», λέει ο Βιλνέβ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι όταν της ζητήθηκε από το BBC να συντάξει μία λίστα με τα βιβλία που θα έπαιρνε μαζί της σε ένα έρημο νησί, η Ράμπλινγκ έβαλε στην κορυφή το Ντιουν του Φρανκ Χέρμπερτ.
O Οίκος των Χαρκόννεν
Εξουσία και Βιαιότητα
Ο μακιαβελικός Οίκος των Χαρκόννεν εξουσιάζει τον Αρράκις και ελέγχει το μπαχαρικό για γενιές ολόκληρες, καθώς ανελίσσεται ως η πιο ισχυρή οικογένεια στην αιματοβαμμένη διαμάχη με τον Οίκο των Ατρειδών. Επικεφαλής είναι ο σκοτεινός και σαδιστής Βαρόνος Βλάντιμιρ Χαρκόννεν που κυβερνά μέσα από τον φόβο, τον πόνο και τον χειρισμό. Ενσαρκώνει την απληστία και την τυραννία και είναι αποφασισμένος να παραμείνει στην εξουσία με κάθε τίμημα.
Ο σχεδόν αγνώριστος Στέλαν Σκάρσγκαρντ υποδύεται τον τερατώδη βαρόνο. «Είναι ένας μικρός ρόλος αλλά έχει έντονη φυσική παρουσία που ρίχνει τη σκιά της σε όλη την ταινία, κι αυτό δεν είναι απαραίτητο για τον ρόλο του κακού. Οπότε με ενδιέφερε να τον παίξω», λέει ο ηθοποιός.
Ο Στέλαν Σκάρσγκαρντ περνούσε επτά ώρες κάθε μέρα στην καρέκλα του μακιγιάζ για τις ανάγκες του ρόλου. «Είναι σκληρό για το σώμα. Το πιο σημαντικό ήταν το πρόσωπο. Μετά είχαμε προσθετικά σε όλο το σώμα. Ήταν πολύ περίπλοκο», λέει ο ηθοποιός.
Το Τέρας, ο Ραμπάν Χαρκόννεν, είναι ο ανιψιός του σαδιστή Βαρόνου. Χρέος του να προφυλάξει την αυτοκρατορία με κάθε μέσο. Ο Ντέιβ Μπαουτίστα υποδύεται τον ρόλο. «Είναι σαδιστής, μοχθηρός και όχι ιδιαίτερα έξυπνος. Δεν είναι ανόητος, αλλά βασίζεται στην τρομοκρατία και τον φόβο, τρέφεται από αυτά και τα απολαμβάνει. Είναι ψυχοπαθής», λέει ο Μπαουτίστα για τον χαρακτήρα. «Δεν φοβάται τίποτα, παρά μόνο τον θείο του. Τον θαυμάζει και θα έκανε τα πάντα για να τον ευχαριστήσει, αλλά ο Βαρόνος τον αντιμετωπίζει σαν πιόνι».
Οι Φρέμεν
Επιβίωση και Αντίσταση
Οι Φρέμεν έχουν υποστεί επιθέσεις εξόντωσης από τους Χαρκόννεν σε σημείο να εγκαταλείψουν την επιφάνεια του πλανήτη Αρράκις και να ζουν υπόγεια, ενώ ξένοι λεηλατούν την έρημο για το μπαχαρικό. Οι Φρέμεν αναζητούν μία περιβαλλοντική ισορροπία που θα τους εξασφαλίσει την επιβίωση και την αξιοπρέπεια. Είναι εκείνοι που φροντίζουν τον Αρράκις και θα κάνουν τα πάντα για να τον προφυλάξουν.
Αρχηγός της ερήμου, ο Στίλγκαρ, θα κάνει τα πάντα για τη ζωή και τον πολιτισμό αυτής της μυστηριώδους φυλής με τα καταγάλανα μάτια. Θεωρείται σοφός και γνώστης της συμβιωτικής σχέσης με τις ερήμους του πλανήτη, ένας αγωνιστής που θεωρεί τον αφιλόξενο Αρράκις πατρίδα του.
Ο Χαβιέ Μπαρδέμ υποδύεται τον χαρακτήρα. «Το μπαχαρικό έχει την αξία του πετρελαίου στον σύγχρονο κόσμο», λέει ο Μπαρδέμ. «Είναι αυτό για το οποίο πολεμούν όλοι. Προκαλεί εισβολές και πολέμους. Όλοι οι πλανήτες θέλουν να ελέγξουν τα αποθέματα».
Οι Φρέμεν έχουν κι αυτοί τις δυνάμεις τους. «Οι Φρέμεν είναι οι μόνοι που ξέρουν να ελέγχουν τα σκουλήκια τους άμμου, αυτά τα τεράστια, επικίνδυνα πλάσματα που καταστρέφουν τα πάντα και είναι δυνατές πολεμικές μηχανές», προσθέτει ο Μπαρδέμ.
Καθώς ο Δούκας Λίτο έχει αναλάβει τον Αρράκις και η απειλή των Χαρκόννεν απλώνει τη σκιά της πάνω από τον Οίκο των Ατρειδών, ο σοφός αρχηγός τον Φρέμεν απευθύνεται στον Λίτο για να συνάψει ένα είδος ειρήνης. Αναγνωρίζει κάτι ιδιαίτερο στον Πολ και συμφωνεί να συμμαχήσει με τον Οίκο των Ατρειδών. «Ο Στίλγκαρ είναι ένας πολεμιστής, ένας πολύ ισχυρός άντρας, αλλά ανησυχεί για το μέλλον και τις επόμενες γενιές. Επιθυμεί έναν πιο πράσινο πλανήτη που θα επιτρέψει την επιβίωση των ανθρώπων. Οπότε, λειτουργεί προς όφελος των επόμενων γενεών», εξηγεί ο Μπαρδέμ.
Όπως πολλοί συμπρωταγωνιστές του, έτσι και ο Μπαρδέμ εμπνεύστηκε από το πρωτότυπο υλικό για να δημιουργήσει τον χαρακτήρα του Στίλγκαρ. «Υπάρχουν πολλές αναφορές στους Εβραίους και τους Άραβες στο βιβλίο, οπότε ήθελα να δώσω στοιχεία Βεδουίνων και Τουαρέγκ στον χαρακτήρα. Ήθελα να μοιάζει ότι ανήκει στην έρημο από τότε που γεννήθηκε. Έχει επωμιστεί το βάρος του λαού του, που έχει δεχθεί πολλές επιθέσεις. Ο Στίλγκαρ είναι μία μείξη πολεμιστή, αρχηγού και διανοητή».
Ο Μπαρδέμ ξαναδιάβασε το βιβλίο πριν το γύρισμα. «Ως ώριμος άντρας, κατάλαβα τα περιβαλλοντικά, κοινωνικά, πολιτικά και θρησκευτικά θέματα που εξερευνά το βιβλίο, καλύτερα από όταν ήμουν νέος. Για μένα προσωπικά, το περιβαλλοντικό θέμα είναι το πιο δυνατό. Η Γη μας έχει δώσει τα πάντα και δεν έχουμε δώσει τίποτα πίσω, μόνο μόλυνση. Αντανακλά τον τρόπο που ο κόσμος μας έχει χάσει την αγάπη, την ενσυναίσθηση και τη φροντίδα για τον πλανήτη. Το σενάριο έχει μείνει πιστό στο πνεύμα του μυθιστορήματος και είναι σπουδαίο που μια τέτοια ταινία φωτίζει τέτοια πράγματα».
Ο Στίλγκαρ δεν είναι ο μοναδικός που απευθύνεται για βοήθεια στον Οίκο των Ατρειδών. Η Δρ. Λιέτ Κάινς, η Αυτοκρατορική Πλανητολόγος που γνωρίζει τα μυστικά του πλανήτη Αρράκις και του λαού του, έχει μία σχέση με τον πλανήτη που ξεπερνά το απλό καθήκον. Η ίδια συνδέεται πνευματικά με τους αυτόχθονες και την άγρια ομορφιά του τοπίου και δεν εκτελεί απλώς τα καθήκοντα της εκεί.
Παρόλο που ο Κάινς είναι άντρας στο μυθιστόρημα, ο Βιλνέβ επέλεξε τη Σάρον Ντάνκαν-Μπρούστερ για τον ρόλο. Οι δημιουργοί επιθυμούσαν τη γυναικεία εκπροσώπηση στην ταινία, παραμένοντας πιστοί στο πνεύμα του βιβλίου του Φρανκ Χέρμπερτ. Έτσι, ένιωσαν ότι η Δρ. Κάινς ήταν η τέλεια ευκαιρία να προσθέσουν μία γυναίκα με έναν τρόπο που θα συμφωνούσε ο συγγραφέας, που έχει δημιουργήσει μία κοινωνία με ισχυρές γυναίκες.
«Είναι κάποια που κατέχει μεγάλη εξουσία στα χέρια της, εξουσία με τη μορφή μυστικών. Αν ξεφλουδίσεις τα πάνω στρώματα, ανακαλύπτεις ότι δέχεται μεγάλη πίεση για να διατηρήσει και να ελέγξει τον πολιτισμό, την κοινωνία και την ευαίσθητη ισορροπία μεταξύ οικολογίας και κοινωνίας», σχολιάζει η Σάρον Ντάνκαν-Μπρούστερ.
Ίσως η πιο αινιγματική φιγούρα της ταινίας εμφανίζεται μέσα από τα όνειρα του Πολ Ατρείδη. Μία νεαρή Φρέμεν με διαπεραστικά καταγάλανα μάτια, που θα γνωρίσουμε στην πορεία ως Τσάνι, κάνει την εμφάνιση της στα όνειρα του. Ακούει τη φωνή της να τον καλεί. Ο Πολ δεν καταλαβαίνει ότι αυτά δεν είναι όνειρα αλλά οράματα. Είναι προφητείες που του δείχνουν το άγνωστο πεπρωμένο του στις παρυφές του γαλαξία.
Η Τσάνι γεννήθηκε στον Ντιουν και ανατράφηκε μέσα από την κουλτούρα αυτού του νομαδικού λαού για να γίνει μία σίγουρη για τον εαυτό της, αποφασιστική και επικίνδυνη πολεμίστρια. Υπερασπίζεται με σθένος τους ανθρώπους που αγαπά και θα αντιμετωπίσει όποιον εξωτερικό παράγοντα απειλήσει τη φυσική ομορφιά του τόπου της.
Η Ζεντάγια αναλαμβάνει τον ρόλο. «Όταν συναντάμε για πρώτη φορά την Τσάνι παρακολουθεί τον Πολ, που απειλεί τον λαό της. Τον παρατηρεί και τον κόβει με το μάτι. Εκείνος δεν ξέρει ότι μπορεί εύκολα να τον σκοτώσει αν κάνει κάτι που δεν πρέπει. Φυσικά, δεν έχει ιδέα ότι εκείνος την έβλεπε στα όνειρα του», λέει η Ζεντάγια.
Παρόλο που ο Πολ ονειρεύεται την Τσάνι, δεν καταλαβαίνει πόσο σημαντική είναι ή πόσο σημαντική θα γίνει. Οπότε όταν γνωρίζονται κάτω από διόλου φιλικές συνθήκες, επικρατεί ένταση μεταξύ τους.
Η Ζεντάγια κατάλαβε πόσο σχολαστικά θα την έκριναν οι θαυμαστές του βιβλίου. «Πέρασα πολύ χρόνο για να προφέρω σωστά το γλωσσάρι, μερικές λέξεις είναι εμπνευσμένες από πραγματικές γλώσσες, άλλες είναι τελείως επινοημένες, για να μην μπλέξω με τους φανατικούς θαυμαστές! Επίσης, θέλησα να καταλάβω το παρασκήνιο κάθε χαρακτήρα και τη λεπτομερή ιστορία που τους συνδέει όλους μεταξύ τους. Ήταν πολύ σημαντικό ειδικά σε ό,τι αφορά τους Φρέμεν, για να καταλάβω τους δεσμούς τους και πώς επιβιώνουν στην έρημο», λέει η Ζεντάγια.
«Ο Ντένις μου είπε ότι για τους Φρέμεν δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα στον άντρα και τη γυναίκα και ότι όλοι μάχονται εξίσου. Θεωρούνται ισότιμοι πολεμιστές. Για να σε αποδεχτούν πρέπει να είσαι πολύ δυνατός. Η Τσάνι έχει δει πολλά, έχει περάσει πολλά και αυτό της δίνει θάρρος και ηρεμία. Όταν, όμως, βλέπει τον Πολ, τότε αναστατώνεται», επισημαίνει η Ζεντάγια.
Ο σκηνοθέτης δηλώνει απόλυτα ευχαριστημένος από το καστ. «Ήταν κρίσιμο να συγκεντρώσουμε τους καλύτερους. Ονειρευόμουν να κάνω αυτή την ταινία για καιρό και είχα στο μυαλό μου πολλούς. Ήταν εκπληκτικό ότι όλοι δέχτηκαν. Σαν να ήμουν στο ζαχαροπλαστείο. Για να είμαι ακριβής, ακόμα καλύτερα!», λέει γελώντας.
«Το Ντιουν για μένα είναι μία ερωτική επιστολή στο σινεμά. Έτσι το είχα ονειρευτεί, έτσι το είχα σχεδιάσει, έτσι το πραγματοποίησα. Αλλά η ιστορία είναι τόσο περίπλοκη για να μπει σε μία ταινία, οπότε για μένα, όσο μεγάλη πρόκληση κι αν είναι αυτό, το Ντιουν είναι το ορεκτικό για το δεύτερο μέρος, που δεν έχει γίνει ακόμα, το κυρίως γεύμα δηλαδή», καταλήγει ο Βιλνέβ.
Η ταινία έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο 78ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας. Στην Ελλάδα, η πανελλήνια πρώτη προβολή της ταινίας θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο του 27ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας και θα προβάλλεται στους κινηματογράφους από την Πέμπτη 14 Οκτωβρίου 2021, ενώ θα είναι διαθέσιμη και σε streaming από το HBO Max από τις 22 Οκτωβρίου.
Dune (2021)
Σκηνοθεσία: Denis Villeneuve
Ηθοποιοί: Timothée Chalamet, Rebecca Ferguson, Zendaya, Oscar Isaac, Jason Momoa, Stellan Skarsgård
Διάρκεια: 155′