Ο Σαμί ζει μια ήσυχη ζωή σε ένα παρισινό προάστιο, έχοντας στο πλάι του την έγκυο σύζυγό του, Αλίς, και τους παιδικούς του φίλους. Όμως, τα βγάζει πέρα οικονομικά κάπως δύσκολα κι έτσι αναγκάζεται να πιάσει δουλειά ως νυχτοφύλακας σε ένα πολυκατάστημα.
Ο ιδιοκτήτης του πολυκαταστήματος και κληρονόμος μιας από τις πλουσιότερες δυναστείες της Γαλλίας, Φιλίπ Ετιέν, έχει εδώ και ένα χρόνο επικεντρωθεί σχεδόν εμμονικά στη δουλειά του, μετά τον θάνατο της συζύγου του, παραμελώντας αλλά και ταυτόχρονα κακομαθαίνοντας φρικτά τον μοναχογιό του, Αλεξάντρ, με ό,τι κι αν ζητήσει.
Με αφορμή τα γενέθλιά του Αλεξάντρ, ο Φιλίπ στέλνει τον γιο του στο πολυκατάστημα για να διαλέξει όποιο παιχνίδι θέλει – κι εκείνος διαλέγει τον… Σαμί. Και τίποτα δε μπορεί να τον κάνει να αλλάξει γνώμη!
Ξαφνικά ο Σαμί βρίσκεται περιτριγυρισμένος από χλιδή, σε έναν κόσμο όπου όλα είναι δυνατά, έναν κόσμο που δε μπορούσε ποτέ να ονειρευτεί. Κι εκείνος, όμως, θα μάθει στον Αλεξάντρ, όπως και στον Φιλίπ, αυτό που έχουν ξεχάσει και για όλα αυτά που έχουν πραγματική αξία στη ζωή.
Τι δώρο να πάρεις σε κάποιον που έχει τα πάντα; Έναν… άνθρωπο μήπως; Ένα αντισυμβατικό δώρο γενεθλίων έρχεται για να προκαλέσει τις πιο ξεκαρδιστικές περιπέτειες στο Καλύτερο Παιχνίδι του Κόσμου, μια κωμωδία για όλα αυτά που δε μπορούμε να αγοράσουμε κι όμως κάνουν τη ζωή μας πολύτιμη!
Βασισμένο στη διάσημη ταινία Le Jouet του Φρανσίς Βεμπέρ από το 1976, το οποίο ενέπνευσε και την ομώνυμη ταινία του Ρίτσαρντ Ντόνερ το 1982 με πρωταγωνιστή τον Ρίτσαρντ Πράιορ, το Καλύτερο Παιχνίδι του Κόσμου μεταφέρει την ιστορία τους στο σήμερα, την απόλυτη εποχή αφθονίας και κατανάλωσης, για να υπενθυμίσει ότι η ευτυχία δεν βρίσκεται απαραίτητα στα υλικά αγαθά – ή καν εκεί που την περιμένεις!
Ο πρωταγωνιστής Ζαμέλ Ντεμπούζ μιλά για την ταινία
Πώς ξεκίνησε αυτή η περιπέτεια για εσάς;
Από έναν συνδυασμό περιστάσεων! Αγαπώ πολύ τις ταινίες του Φρανσίς Βεμπέρ. Θυμάμαι ότι πριν από πολλά χρόνια, τον επισκέφτηκα για να του προτείνω μια νέα εκδοχή του «Παιχνιδιού». Δυστυχώς, αυτό δεν κατέστη δυνατό. Αλλά ο παραγωγός της ταινίας έμαθε τι έκανα και δούλεψε σκληρά για να αποκτήσει τα δικαιώματα, ώστε να μπορέσουμε να προσεγγίσουμε αυτό το κλασικό έργο. Και για καλή μας τύχη… ο Ντανιέλ Οτέιγ έτυχε να είναι γείτονάς μου! Μια μέρα, τον συνάντησα και αμέσως σκέφτηκα: «Είναι ο μόνος που μπορεί να παίξει ένα μεγάλο και σπουδαίο αφεντικό». Είχα ένα τέρας του κινηματογράφου που έπινε τον καφέ του κάτω από το σπίτι μου!
Τι σας έκανε να θέλετε τόσο να γυρίσετε αυτήν την ταινία;
Αγαπώ τόσο την ιστορία αυτή. Όλοι οι άνθρωποι που είδαν το «Παιχνίδι» την ίδια στιγμή με εμένα ονειρεύτηκαν να βρεθούν σε εκείνο το αυτοκίνητο με τον Πιερ Ρισάρ, να έχουν το ίδιο δωμάτιο με εκείνο το παιδί. Σκεφτήκαμε ότι αν ήμασταν στη θέση του, θα ήμασταν πολύ ευτυχισμένοι.
Όταν μου δόθηκε η ευκαιρία να κάνω αυτή τη δουλειά, συνειδητοποίησα ότι υπήρχαν δύο «ιερά τέρατα» που είχαν αγγίξει αυτήν την ιστορία: ο Πιερ Ρισάρ και ο Ρίτσαρντ Πράιορ. Ο πρώτος με έκανε να θέλω να ανέβω στη σκηνή και ο δεύτερος να κάνω ταινίες. Η ανθρωπιά τους με συγκίνησε βαθιά, με άγγιξε. Σκέφτηκα ότι το καλλιτεχνικό εγχείρημα έπρεπε να είναι ιδιαίτερο για να ενδιαφερθούν αυτοί οι καλλιτέχνες. Με άγγιξε αυτό το σύμπαν, πρώτα ως παιδί όταν είδα την ταινία, αλλά και ως ηθοποιός, αφού η αρχική ιδέα είναι απίστευτη και η ταινία είναι εξαιρετικής ποιότητας.
Πώς σας φάνηκε το σενάριο;
Εξαρχής ήμουν ενθουσιασμένος με τον Τζέιμς Ουθ. Το πάθος του, το όραμά του, ο σεβασμός του για το αρχικό σενάριο και η φιλοδοξία του για την ταινία με κέρδισαν απόλυτα. Έπειτα, δέχτηκε ευγενικά όλες τις προτάσεις μου για αλλαγές στο σενάριο, ώστε να είμαι πιο άνετα με το χαρακτήρα μου. Το ίδιο έκανε και με τους άλλους χαρακτήρες. Έτσι ξεκινήσαμε με ένα πολύ καλό σενάριο, το οποίο μπορέσαμε να προσαρμόσουμε ώστε να έχουμε χαρακτήρες κομμένους και ραμμένους στα μέτρα μας.
Έχουμε την αίσθηση ότι ο Σαμί, ο χαρακτήρας σας, είναι ακόμα παιδί στο μυαλό του και ότι δυσκολεύεται να αναλάβει τις μελλοντικές του ευθύνες…
Φοβάται τις ευθύνες του, είναι αλήθεια! Είναι περίπλοκο γι’ αυτόν να προσεγγίσει τη ζωή, να επιλέξει σύζυγο, να αποκτήσει παιδί, να έχει δουλειά και να τα αντιμετωπίσει όλα αυτά ταυτόχρονα. Ο κόσμος των ενηλίκων είναι τρομακτικός για ανθρώπους σαν αυτόν -κι εμένα!- που θέλουν να παραμείνουν παιδιά για μια ζωή. Μπορείτε να διαβάσετε τον Σαμί σαν ένα ανοιχτό βιβλίο. Σιγά-σιγά, βρίσκεται αντιμέτωπος με περισσότερες ευθύνες. Οικονομικά, πρέπει να συντηρήσει μια γυναίκα και ένα μωρό και αυτό είναι πάρα πολύ για να το αντέξει. Ευτυχώς, η τύχη επεμβαίνει: γιατί τελικά πρόκειται για μια ιστορία ενός παιδιού που θα μάθει να γίνεται ενήλικας χάρη σε ένα παιδί.
Ο κόσμος του είναι θορυβώδης, χαοτικός, αλλά ζεστός με μια πραγματική αλληλεγγύη μεταξύ των κατοίκων…
Συχνά με θλίβει ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζονται τα προάστια. Το προάστιο στο οποίο γυρίσαμε την ταινία είναι αυτό που γνώρισα ως παιδί. Το ήξερα ως παιδί. Η σκληρότητα της ζωής των κατοίκων δεν έχει παρακαμφθεί – φαίνεται ξεκάθαρα. Αλλά υπάρχει και χαρά και ζωντάνια. Δεν έχω βρεθεί ποτέ σε ένα μέρος τόσο ζεστό όσο το Trappes. Στο κέντρο του Παρισιού, όπου ζω τώρα, οι άνθρωποι χαιρετιούνται από μακριά, συχνά αποφεύγουν ο ένας τον άλλο – δεν υπάρχει η ίδια ατμόσφαιρα. Όταν ήμουν παιδί και κάποιος πέθαινε, όλη η γειτονιά πενθούσε για 40 ημέρες, ενώ για μια γέννηση όλοι πανηγύριζαν. Όλοι ανησυχούσαμε για τη ζωή του άλλου. Ήταν αυτή η αλληλεγγύη που με σφυρηλάτησε!
Και η αντίθεση με τον κόσμο των Ετιέν εκεί αποσκοπεί. Προσπαθήσαμε να αντιτάξουμε αυτούς τους δύο κόσμους σε κοινωνικό και ανθρώπινο επίπεδο. Δεν είμαστε ποτέ ευτυχισμένοι 24 ώρες την ημέρα, αλλιώς θα βαριόμασταν. Αλλά έχω παρατηρήσει ότι οι πιο θλιμμένοι άνθρωποι συχνά κουβαλούν μια βαθιά ανθρώπινη πληγή μέσα τους και η αιτία της μελαγχολίας τους δεν είναι υλική. Η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου τούς βυθίζει σε βαθιά νάρκη, ανεξάρτητα από το κοινωνικό τους υπόβαθρο. Γιατί από αυτή την άποψη, όλοι είμαστε στην ίδια βάρκα. Έχοντας ζήσει σε διαφορετικές κοινωνικές τάξεις, είμαι η ζωντανή απόδειξη ότι τα ρούχα δεν κάνουν τον άνθρωπο και τα χρήματα δεν κάνουν τον άνθρωπο ευτυχισμένο.
Πώς ήταν η συνεργασία με τον Ντανιέλ Οτέιγ;
Εδώ και πολύ καιρό πιστεύω ότι τα μνημεία του κινηματογράφου είναι οι άνθρωποί του. Όταν ο Ντάνιελ Οτέγ μπαίνει στον χαρακτήρα του, γίνεται ο χαρακτήρας του. Με εντυπωσίασε πάρα πολύ με τη νηφαλιότητά του: ποτέ δεν πιέζει, είναι εξαιρετικά συγκεντρωμένος και ξέρει απόλυτα τι πρέπει να κάνει σε ένα πλατό. Έξω από τα γυρίσματα, είναι ένας εξαιρετικά θερμός άνθρωπος και μου έδωσε πολλές συμβουλές, πάντα με τον πιο ευγενικό τρόπο. Και είναι απίστευτα ανθρώπινος. Αφέθηκα να παρασυρθώ από το χάρισμά του. Δεν τον είδα ποτέ να «δουλεύει», δίνει την αίσθηση ότι όλα είναι έμφυτα. Ενώ εγώ δούλευα σαν τρελός! Θα θυμάμαι πάντα αυτή την υπέροχη συνεργασία μαζί του.
Ο πρωταγωνιστής Ντανιέλ Οτέιγ μιλάει για την ταινία
Τι σας έκανε αρχικά να θέλετε να συμμετάσχετε σε αυτό το έργο;
Όλα ξεκίνησαν από το γεγονός ότι ο Ζαμέλ και εγώ είμαστε γείτονες! Ζούμε στην ίδια γειτονιά, πέφτουμε συχνά ο ένας πάνω στον άλλον και έχουμε αμοιβαίο θαυμασμό ο ένας για τον άλλον. Είχαμε την επιθυμία να δουλέψουμε μαζί και ψάχναμε ιδέες για χρόνια – μέχρι τη μέρα που μου μίλησε για αυτό το πρότζεκτ για το ριμέικ του «Παιχνιδιού». Πρέπει να πω ότι η προοπτική να χρησιμοποιήσω ως βάση μια υπάρχουσα ταινία του Φρανσίς Βεμπέρ με γοήτευσε πολύ, αφού είχα ήδη δουλέψει δύο φορές μαζί του και ήξερα πού πηγαίνουμε. Κατά συνέπεια, το έργο ξεκίνησε ευοίωνα, μεταξύ του Ζαμέλ, του Βεμπέρ, αλλά και του Τζέιμς Ουθ, ενός πραγματικά απολαυστικού σκηνοθέτη.
Πώς σας φάνηκε το σενάριο;
Το διάβασα ως μια εξαιρετική κοινωνική κωμωδία. Είναι μια ταινία που είναι εναρμονισμένη με την εποχή μας, που μιλάει για αυτή, και αυτό είναι το δυνατό σημείο αυτού του έργου. Αλλά είναι επίσης ένα σενάριο γεμάτο ανθρωπιά, αφού οι χαρακτήρες είναι παντού στην ίδια αναζήτηση: αυτή των πραγματικών συναισθημάτων. Μου άρεσε το γεγονός ότι οι δύο κόσμοι απεικονίζονται όπως σε μια κωμωδία, αλλά ταυτόχρονα είναι πιστευτοί.
Είδατε ξανά την αρχική ταινία ή προτιμήσατε να την κρατήσετε σε απόσταση;
Δεν έχω κανένα πρόβλημα να ξαναδώ την ταινία, και την έχω δει αρκετές φορές, επειδή νομίζω ότι ο ρόλος που υποδύομαι είναι αριστουργηματικά παιγμένος στην πρωτότυπη ταινία. Ο Ζαμέλ, από την άλλη, οικειοποιήθηκε πλήρως τον δικό του ρόλο και τον μετέτρεψε σε κάτι που του ταιριάζει πολύ καλά.
Πώς θα περιγράφατε τον Φιλίπ Ετιέν;
Είναι ένας άνθρωπος με συντριπτικές ευθύνες, κληρονόμησε και διοικεί έναν όμιλο που πρέπει να μεταβιβάσει στο γιο του σε καλή κατάσταση. Είναι ένα μεγάλο και τρανό αφεντικό, αλλά δε μπορεί να εκφράσει τα συναισθήματά του. Αυτό που με διασκέδασε ήταν ότι θεωρεί ότι οφείλει να κρατάει το οχυρό με απόλυτη αυστηρότητα και ψυχρότητα. Μερικές φορές είναι πραγματική ευχαρίστηση να είσαι δυσάρεστος!
Γιατί έχει γίνει τόσο ψυχρός και άκαμπτος; Είναι μια άμυνα;
Ίσως είναι απλά ο χαρακτήρας του. Νομίζω ότι τον έκανε έτσι η ανατροφή του, χωρίς να ξεχνάμε ότι έχασε τη γυναίκα του και την αγάπη στον γιο του. Τον βρίσκω εξαιρετικά αδέξιο, αλλά με συγκινεί κιόλας γιατί, ενώ κάνει τους πάντες να τρέμουν, μόνο ένα πρόσωπο τον κάνει να τρέμει: ο γιος του. Και ήταν διασκεδαστικό να παίζω αυτόν τον ρόλο, χωρίς να τον δικαιολογώ: είναι ένας χαρακτήρας που επιτρέπει στην κωμωδία να υπάρχει. Προσωπικά, είμαι πολύ μακριά από την ψυχολογία αυτή, η οποία δεν με ενδιαφέρει καθόλου.
Αν και είναι επιφυλακτικός, αφήνει τον Σαμί να τον πλησιάσει…
Αυτός ο άνθρωπος είναι ο αντίποδας της αυστηρότητας και της ψυχρότητάς του, αλλά τον αφήνει να τον πλησιάσει από αγάπη για το γιο του. Ωστόσο, νομίζω ότι η απόλυτη ακαμψία του δεν τον εμποδίζει να έχει συναισθήματα, αλλά είναι ένας από εκείνους τους ανθρώπους που δεν είναι σε θέση να τα εκφράσουν. Ήθελα να τον κάνω σχεδόν μονολιθικό μέχρι το τέλος.
Αυτή είναι η πρώτη φορά που δουλεύετε με τον Ζαμέλ Ντεμπούζ.
Στα μάτια μου, είναι αυτό το είδος του αιώνιου παιδιού-κλόουν που μπορεί να λέει ό,τι θέλει στην κοινωνία. Έχει κάτι που τον κάνει τρομερά αξιόπιστο. Κρατάει την ταινία μαζί με αριστοτεχνικό τρόπο, με όλες τις πτυχές του χαρακτήρα που υποδύεται. Το σπουδαίο με αυτόν είναι ότι ποτέ δεν υπάρχει ένα αστείο παραπάνω απ’ ό,τι πρέπει, μια ατάκα εκτός πλαισίου, αλλά ότι όλα όσα λέει είναι δικαιολογημένα από την κατάσταση που τον χαρακτήρα.
Τι είδους σκηνοθέτης ηθοποιών είναι ο Τζέιμς Ουθ;
Ήταν η πρώτη φορά που δούλεψα μαζί του, αλλά αφιέρωσε πολύ από τον χρόνο του σε μένα, από την αρχή της προετοιμασίας μέχρι και τα γυρίσματα. Έτσι, δεν συναντήθηκα στο πλατό με έναν ξένο: ήταν κάποιος που συνεργάστηκε μαζί μας εξαρχής για να κάνουμε την καλύτερη δυνατή ταινία. Μόλις βρήκε τον σωστό τόνο, έβαλε όλη του την τεχνική και τη μαεστρία του για να δώσει στο έργο τις αποχρώσεις που έπρεπε. Είναι επίσης ένας καλόκαρδος άνθρωπος, ο οποίος έχει περιβάλει τον εαυτό του με συνεργάτες που δεν είναι κυνικοί, και αυτό αντανακλάται στην ταινία. Είναι μια ειλικρινής ταινία, μια μη κυνική ταινία, μια ταινία που σε κάνει να αισθάνεσαι καλά.
Το Καλύτερο Παιχνίδι του Κόσμου (The New Toy/Le Nouveau Jouet, 2022)
Σκηνοθεσία: James Huth
Ηθοποιοί: Jamel Debbouze, Daniel Auteuil
Διάρκεια: 112′