Μόνο πετρέλαιο..! Μόνο αίμα..!

Του Νίκου Αρτινού

Η ταινία περιγράφει την άνοδο του Ντάνιελ Πλέινβιου (Ντάνιελ Ντεϊ Λιούις), ο οποίος από αδέκαρος μεταλλωρύχος που μεγαλώνει μόνος του το γιο του, μετατρέπεται σε μεγιστάνα του πετρελαίου.

Ο σκηνοθέτης Πολ Τόμας Άντερσον έχει σκηνοθετήσει εξαιρετικές κινηματογραφικές ταινίες – ειδικά αυτές από την πρώτη περίοδο της πορείας του – όπως το Ξέφρενες Νύχτες (μια συναρπαστική ενδοσκόπηση στον κόσμο των πορνοταινιών), τη Μανόλια (εξαιρετικό πάντρεμα γεγονότων και χαρακτήρων) και το Punch Drunk Love με τον Άνταμ Σάντλερ σε μια εντελώς «ζαβλακωμένη» ιστορία αγάπης. Προσωπικά λατρεύω το σινεμά του Πολ Τόμας Άντερσον. Χαρακτηρίζεται από ιδιοφυΐα, τόλμη και πάνω απ’ όλα από συναρπαστική θέαση.

Ο Άντερσον, με το «Θα χυθεί Αίμα», προσφέρει ένα κινηματογραφικό αριστούργημα γιατί, εκτός από την άριστη διεύθυνση του φιλμ και το εξαιρετικό σενάριο, έχει την τύχη να έχει στην διάθεσή του τον καλύτερο ηθοποιό του κόσμου, τον Ντανιέλ Ντεϊ Λιούις. Ο Λιούις ερμηνεύει τον μεγιστάνα του πετρελαίου Ντανιέλ Πλέινβιου στις αρχές του προηγούμενου αιώνα  στην Καλιφόρνια, που πιστεύει μόνο σε έναν θεό: στο πετρέλαιο. Εχθροί του είναι οι πάντες…όλοι οι άνθρωποι και ο θεός! Καθ’ όλη την διάρκεια την ταινίας  έχει βαλθεί να τους πατήσει όλους και να τους λιώσει σαν σκουλήκια. Είναι αμετανόητος μέχρι την τελική σκηνή.

Η ιστορία είναι επική χωρίς το φιλμ να έχει πλούσια σκηνικά, πολυτελή σπίτια και αυτοκίνητα, εντυπωσιακές συγκρούσεις και, γενικώς, όλα αυτά που θα συναντούσαμε σε φιλμ σαν τον Πολίτη Κέην του Όρσον Ουέλς ή τον Σημαδεμένο του Μπράιαν Ντε Πάλμα. Λιτοί διάλογοι και αχανή, σιωπηλά, ερημικά τοπία όπου δεσπόζουν οι πετρελαιοπηγές. Τα στοιχεία αυτά γίνονται επικά μέσα από την σκοτεινή και ματωμένη ερμηνεία του Ντανιέλ Ντε Λιούις. Πραγματικά μένεις άναυδος μπροστά σ’ αυτό που βλέπεις στα 158 λεπτά που διαρκεί η ταινία και που καλύπτει μια περίοδο τριάντα χρόνων. Στις φλέβες του Πλέινβιου δεν κυλάει αίμα, αλλά πετρέλαιο. Η ζωή είναι μόνο πετρέλαιο και το σχόλιο του Άντερσον είναι προφανές: Αν δεν υπήρχαν άντρες σαν τον Πλέινβιου, μεγιστάνες σαν τον Πολίτη Κέην ή τον Σημαδεμένο μαφιόζο Τόνι Μοντάνα, η Αμερική δεν θα γινόταν ο γίγαντας-δυσλειτουργικός μεν, αποτελεσματικός δε- που είναι σήμερα. Αν δεν υπήρχαν άντρες που στις φλέβες τους αντί για αίμα να κυλούσαν πετροδολάρια, η Αμερική δεν θα γινόταν ο παγκόσμιος εξουσιαστής που είναι σήμερα.

Διαβάστε   Πολ Τόμας Άντερσον και Ντάνιελ Ντέι-Λούις: όταν η μόδα γίνεται σινεματική έμπνευση...

Το φιλμ του Άντερσον είναι βαθύτατα πολιτικό και με φιλοσοφική-θρησκευτική υπόσταση. Ο Πλέινβιου βροντοφωνάζει ότι ο Θεός είναι μια δεισιδαιμονία που εμποδίζει την ανθρώπινη πρόοδο. Αυτό, βέβαια, δεν τον εμποδίζει να βαπτιστεί (δήθεν… μετανοημένος) στην εκκλησία ενός φανατικού ιεροκήρυκα, προκειμένου να πετύχει την μεταφορά του πετρελαίου του στον ωκεανό. Στο τέλος, και ενώ έχει πατήσει επί πτωμάτων, ο Πλέινβιου αποκηρύσσει τον κωφό γιο του και τον διώχνει από κοντά του, όταν αυτός του ανακοινώνει ότι θα ιδρύσει δική του εταιρεία εξόρυξης πετρελαίου. Στην τελική αναμέτρηση, ο Πλέινβιου αναδεικνύεται θριαμβευτής απέναντι στους ανθρώπους και τον θεό τους, σε μια σκηνή όπου το πετρέλαιο δεν έχει καμιά διαφορά από το αίμα. Για να γίνεις πλούσιος πρέπει να χυθεί αίμα και να καταστραφούν ανθρώπινες ζωές. Ο κυνικός Πλέινβιου χλευάζει τους ανθρώπους και λέει με πάθος ότι τους μισεί όσο τίποτα άλλο. Δυστυχώς, έτσι γεννιούνται οι αυτοκρατορίες ανθρώπων και εθνών. Πάνω στο μίσος…

Η αισθητική του φιλμ είναι ρεαλιστική, με ρομαντικές πινελιές, σαν αυτές που διακρίνουμε σε παλιές ασπρόμαυρες φωτογραφίες. Ειδολογικά, η ταινία δεν μπορεί να  ομαδοποιηθεί σε κάποιο είδος. Περιέχει στοιχεία δραματικής περιπέτειας, γουέστερν, βιογραφίας και ανάλυσης χαρακτήρων μέσα από μια δυνατή ιστορία. Σε αρκετές σεκάνς, η κινηματογράφηση μας θυμίζει το επικό σινεμά του Τζον Φορντ (ειδικά στις σκηνές των ανοικτών οριζόντων και των απέραντων ερημικών τοπίων).

Το Θα χυθεί αίμα ήταν υποψήφιο το 2008 για οκτώ Όσκαρ, κερδίζοντας εντέλει τα βραβεία Καλύτερου Α΄ Ανδρικού Ρόλου (για την ερμηνεία του Ντανιέλ Ντεϊ Λιούις) και Καλύτερης Φωτογραφίας (για τον  Ρόμπερτ Έλσγουιτ).

 

 

 

Διαβάστε   Υπερασπιζόμενος τον κινηματογράφο

Θα χυθεί αίμα (There Will be Blood, 2007)

Σκηνοθεσία: Πολ Τόμας Άντερσον

Ηθοποιοί: Ντανιέλ Ντεϊ Λιούις, Πολ Ντάνο, Σιάραν Χιντς, Κέβιν Τζ, Κόνορ, Ντίλον Φρίζερ

Διάρκεια:158′