Γράφει η Κλεονίκη Δρούγκα
Πρόκειται για ένα διασκευασμένο θεατρικό έργο που βασίστηκε στο μυθιστόρημα «Εχθροί, μία ερωτική ιστορία» του Isaac Bashevis Singer. Το μυθιστόρημα δημοσιεύτηκε το 1962, στην Αμερική. Λέγεται ότι ο Singer βασίστηκε στο μυθιστόρημά του σε πολλές παρόμοιες ιστορίες για Εβραίους επιζήσαντες των Ναζί που ήρθαν στη Νέα Υόρκη για να ξεκινήσουν από την αρχή.
Στον πρόλογο του μυθιστορήματός του, έγραψε: «Οι χαρακτήρες δεν είναι μόνο θύματα των Ναζί, αλλά θύματα της προσωπικότητάς τους και της μοίρας τους». Και αυτό είναι πραγματικά το σημείο που πρέπει κάποιος να επισημάνει: ότι αυτοί οι άνθρωποι, έχοντας απελευθερωθεί λίγο πολύ ως εκ θαύματος από τον θάνατο, μένουν ωστόσο με τα ίδια ελαττώματα και αδυναμίες που θα είχαν, αν δεν υπήρχαν Ναζί. Με άλλα λόγια, εξακολουθούν να διακατέχονται από την πλήρη, εσφαλμένη ανθρωπιά τους».
Το 1989 το μυθιστόρημα μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Paul Mazursky, με μουσική του Μωρίς Ζαρ και πρωταγωνιστές τους Ron Silver (Χέρμαν), Anjelica Huston (Ταμάρα), LenaOlin (Μάσα) και Margaret Sophie Stein (Γιάντβιγκα). Η ταινία είχε τρεις υποψηφιότητες για τα ΄Οσκαρ (σεναρίου, Anjelica Huston και Lena Olin).
Η υπόθεση αφορά τον Χέρμαν Μπρόντερ, Εβραίο, που ζει με την Πολωνή γυναίκα του, Γιάντβιγκα, στη Νέα Υόρκη. Στη γυναίκα του έχει μια βαθιά ηθική υποχρέωση, αφού εκείνη με κίνδυνο τη ζωή της τον είχε κρύψει για τρία χρόνια κατά τη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, ώστε να αποφύγει το στρατόπεδο συγκέντρωσης και τον φροντίζει δουλικά. Ο Χέρμαν γράφει κείμενα- κηρύγματα για έναν ραβίνο αλλά στην Γιάντβιγκα παρουσιάζεται ως πλασιέ βιβλίων, για να μπορεί να φεύγει από το σπίτι και να διανυκτερεύει με την ερωμένη του, τη Μάσα, μια πανέμορφη, νευρωτική γυναίκα, που είχε κι αυτή την οδυνηρή εμπειρία των στρατοπέδων συγκέντρωσης και τώρα δείχνει να εξαρτάται πολύ από αυτόν. Όταν στο προσκήνιο εμφανίζεται η Ταμάρα, ηπρώτη σύζυγός του, για την οποία είχε μάθει πως κατά τη διάρκεια του Πολέμου είχε τουφεκιστεί μαζί με τα παιδιά τους, ο Χέρμαν αισθάνεται την ανάγκη να προσεγγίσει και εκείνη.
Ποιοι είναι οι εχθροί, τελικά;
Οι γυναίκες που αγαπά ο Χέρμαν.
Γιατί είναι εχθροί του;
Επειδή η αγάπη προϋποθέτει δέσμευση, και ο Χέρμαν δεν είναι ικανός να δεσμευτεί, δεν είναι καν ικανός να διαμορφώσει μια λειτουργική πίστη στο μέλλον.
Η σκηνοθεσία όσο και το θεατρικό σενάριο αναδεικνύουν μια ολόκληρη κοινωνία, αποτυπώνουν τη ζωή ενός Εβραίου μετανάστη, πλέκουν τις φρικτές αναμνήσεις από το Ολοκαύτωμα με τις ερωτικές περιπέτειες του πρωταγωνιστή και προκαλούν άλλοτε το γέλιο κι άλλοτε τη συγκίνηση. Η πλούσια σκηνογραφία και ο υποβλητικός φωτισμός, οι δυνατές ερμηνείες από την πλευρά των ηθοποιών και μάλιστα του πρωταγωνιστή Ορέστη Παλιαδέλη (Χέρμαν), η υπέροχη η μουσική επένδυση του Δημήτρη Μαραμή κάνουν την παράσταση εξαιρετική!
Συντελεστές
Μετάφραση: Λεωνίδας Καρατζάς
Δραματουργική επεξεργασία – Σκηνοθεσία: Στάθης Λιβαθινός
Σκηνικά & Κοστούμια: Ελένη Μανωλοπούλου
Μουσική: Δημήτρης Μαραμής
Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου
Βοηθός σκηνοθέτη: Θοδωρής Πολυζώνης
Βοηθός σκηνογράφου – ενδυματολόγου: Έμιλυ Κουκουτσάκη
Οργάνωση παραγωγής: Μαριλύ Βεντούρη
Παίζουν οι ηθοποιοί:
Μελίνα Αποστολίδου (Σίφρα), Παναγιώτης Καμμένος (Κότικ), Γιάννης Καραμφίλης (Ραβίνος Λάμπερτ), Ορέστης Παλιαδέλης (Χέρμαν), Θοδωρής Πολυζώνης (Γιατρός, Ραβίνος Αβραάμ), Σπύρος Σιδέρης (Σερβιτόρος), Βιργινία Ταμπαροπούλου (Ταμάρα), Φωτεινή Τιμοθέου (Γιάντβιγκα), Μάρα Τσικάρα (Μάσα), Δημήτρης Τσιλινίκος (Τόρτσινερ), Νίκος Τσολερίδης (Οδηγός), Θάνος Φερετζέλης (Πεσέλς)