Κατά τη διάρκεια της τσαρικής κυριαρχίας στην Ρωσία, οι εργαζόμενοι ενός εργοστασίου είναι εν βρασμώ, προς κήρυξη μεγάλης απεργίας. Οι εργοδότες τους στέλνουν κατασκόπους δικούς τους και της κυβέρνησης, για να δουν τί μπορεί να κάνουν.
Η πρώτη ταινία του Αϊζενστάιν, «Απεργία», θα αποτυπώσει πρώτη φορά το θεωρητικό όραμά του, μέσα από τις θεατρικές αναφορές (η ταινία είναι χωρισμένη σε πράξεις), αλλά και τις πρώτες απόπειρες να εκφράσει ιδέες μέσω του μοντάζ και των διαδοχικών συμβολισμών. Σκηνές από συναρπαστικό μοντάζ, κινηματογραφική καινοτομία και σουρεαλιστικό βαριετέ απεικονίζουν την επική μάχη ανάμεσα στο προλεταριάτο και τους καπιταλιστές. Το μοντάζ της κυνικής σφαγής των απεργών από τις τσαρικές δυνάμεις καταστολής και η εικόνα της σφαγής ενός βοδιού, συνιστά εκδήλωση του μεταφορικού σχήματος του διανοητικού μοντάζ, στοιχείο που, για πρώτη φορά, δίνει τη δυνατότητα στο φιλμ να επικοινωνεί με τους δικούς του όρους.
Η ταινία γυρίστηκε με πενιχρό κεφάλαιο, αλλά η τεχνική του Αϊζενστάιν, που ήταν μόλις 26 χρονών, είναι ολοζώντανη, ήδη, από το πρώτο της δείγμα. Σύμφωνα με τον γάλλο ιστορικό Μαρκ Φερό, η ταινία αποτελεί το «υπόδειγμα» μιας βιομηχανικής κοινωνίας σε μια συγκεκριμένη φάση της ανάπτυξής της και «συμπυκνώνει τις μεγάλες εκείνες απεργίες που εξέφρασαν τους προλεταριακούς αγώνες στην προεπαναστατική Ρωσία». Ο ίδιος ο σκηνοθέτης τη χαρακτηρίζει «κινηματοθεατρικό» έργο και τη διαιρεί σε έξι πράξεις:
- Όλα στο εργοστάσιο είναι ήρεμα
- Η απεργία κηρύσσεται
- Το εργοστάσιο δε δουλεύει
- Η απεργία παρατείνεται
- Η προβοκάτσια
- Οι απεργοί συντρίβονται
Απεργία (Strike / Stachka – 1925)
Σκηνοθεσία: Σεργκέι Αϊζενστάιν
Σενάριο: Grigori Aleksandrov, Sergei M. Eisenstein, Ilya Kravchunovsky, Valerian Pletnev.
Ηθοποιοί: Grigori Aleksandrov, Maksim Shtraukh, Mikhail Gomorov και ερασιτέχνες ηθοποιοί
Διάρκεια: 94΄
https://www.youtube.com/watch?v=ZDfTOR8cEfg