Με την πρώτη ματιά, το Μην Κοιτάτε Πάνω είναι μια κωμωδία μυθοπλασίας με θέμα έναν κομήτη που βρίσκεται σε τροχιά σύγκρουσης με τη Γη. Αλλά μετά την κυκλοφορία του στο Netflix στις 24 Δεκεμβρίου, πυροδότησε πολύ σοβαρές συζητήσεις για την κλιματική αλλαγή και για την ανάγκη για δράση.
Με πρωταγωνιστές τους Τζένιφερ Λόρενς και Λεονάρντο Ντι Κάπριο, η ταινία του Άνταμ ΜακΚέι έχει ως κεντρικό θέμα δύο αστρονόμους που κάνουν εκστρατεία στον Τύπο, προκειμένου να προειδοποιήσουν την ανθρωπότητα για έναν κομήτη που απειλεί να καταστρέψει τον πλανήτη, καθώς κατευθύνεται προς τη Γη. Το μόνο πρόβλημα; Ελάχιστα μέτρα λαμβάνονται.
Πολλοί επιστήμονες με αντικείμενο το κλίμα και την ανθρώπινη συμπεριφορά έχουν πρωτοστατήσει στην κλιματική αλλαγή και πιστεύουν ότι το Μην Κοιτάτε Πάνω παραδίδει ένα σημαντικό μάθημα για το πώς πρέπει να αντιμετωπίζουμε τη συνεχιζόμενη κρίση μέσα από μια νέα οπτική, δίνοντας έναυσμα για δράση.
“Πρόκειται για μια ιστορία που στέλνει σήμα κινδύνου για την κλιματική κρίση, εμπλουτισμένη με το χαρακτηριστικό δηκτικό χιούμορ του ΜακΚέι. Είναι μια λύση για να γίνει πιο εύπεπτο αυτό το δύσκολο ζήτημα”, όπως έγραψε στην The Boston Globe ο Δρ Μάικλ Ε. Μαν, καθηγητής Ατμοσφαιρικών Επιστημών, συγγραφέας και διευθυντής του κέντρου Earth System Science Center στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας.
Σε μια έκθεση για τη Forbes, ο Δρ Μάρσαλ Σέφερντ, διευθυντής του Προγράμματος Ατμοσφαιρικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Τζόρτζια (UGA), εκθείασε την ταινία και τη χαρακτήρισε ως “ένα πολύπτυχο σχόλιο στην κλιματική κρίση, τον αρνητισμό και την έλλειψη λήψης μέτρων σε ένα επικείμενο πρόβλημα”.
Αν και πλημμυρίζει από χιούμορ, κάποια κομμάτια του Μην Κοιτάτε Πάνω μιλάνε στην ψυχή των επιστημών, των υπερασπιστών και των ψυχολόγων που ασχολούνται με την κλιματική κρίση, πολλοί εκ των οποίων ταυτίστηκαν με τους βασικούς χαρακτήρες της ταινίας, τον Δρα Ράνταλ Μίντι (Ντι Κάπριο) και την Κέιτ Ντιμπιάσκι (Λόρενς).
Ο επιστήμων και συγγραφέας Δρ Πίτερ Κάλμους που ασχολείται με το περιβάλλον χαρακτήρισε το Μην Κοιτάτε Πάνω ως “την ταινία που σκιαγραφεί με τη μεγαλύτερη ακρίβεια που έχω δει ποτέ την τρομακτική απάθεια της κοινωνίας στην κλιματική πτώση”, σε ένα άρθρο του για τη The Guardian.
Ο Δρ Μάικλ Σβομπόντα, βοηθός καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσινγκτον, προχώρησε ένα βήμα παραπέρα σε μια εκπομπή για τον ραδιοφωνικό σταθμό Yale Climate Connections: “Το Μην Κοιτάτε Πάνω εξελίχθηκε γρήγορα σε ένα πολιτιστικό φαινόμενο, αποκαθηλώνοντας ήδη το Μετά την Επόμενη Μέρα από την πρώτη θέση της πιο επιδραστικής μυθοπλαστικής ταινίας για την κλιματική αλλαγή”.
Η Μεξικανο-Χιλιανή νεαρή ακτιβίστρια για το κλίμα και διοργανώτρια του Fridays for Future Σίγιε Μπαστίντα, η οποία κατέχει μια θέση στην ανεξάρτητη συμβουλευτική ομάδα της Netflix που αποτελείται από ειδικούς περί βιωσιμότητας, ελπίζει ότι η ταινία θα δώσει έμπνευση στο κοινό για να αναλάβει δράση.
Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στην ταινία, ποτέ δεν είναι αργά για την αλλαγή, όπως έγραψαν πρόσφατα οι κλιματικοί ψυχολόγοι Δρ Μπάρμπαρα Χόφερ και Δρ Γκέιλ Σινάτρα σε ένα άρθρο για τη The Conversation. “Η πιο σημαντική διαφορά μεταξύ της αποστολής της ταινίας και της αληθινής κρίσης της ανθρωπότητας είναι ότι, ενώ μεμονωμένα άτομα μπορεί να μην έχουν τη δύναμη να δράσουν κόντρα σε έναν κομήτη, όλοι μαζί μπορούμε να σταματήσουμε αποφασιστικά την πορεία του προβλήματος της κλιματικής αλλαγής”.