Ο Ε.Σ. εγκαταλείπει την Παλαιστίνη σε αναζήτηση εναλλακτικής πατρίδας, ανακαλύπτει, όμως, ότι η Παλαιστίνη τον ακολουθεί όπου κι αν πάει. Μια εκκλησία στη Ναζαρέτ με μια πόρτα που δε λέει να ανοίξει, ένα έρημο από κόσμο Παρίσι, ένα σουπερμάρκετ στη Νέα Υόρκη, όπου τα προϊόντα είναι όσα και τα όπλα που έχουν πάνω τους οι πελάτες: η υπόσχεση για μια νέα ζωή μετατρέπεται σε κωμωδία παρεξηγήσεων και ο Ε.Σ. θα καταλάβει ότι, όσο μακριά κι αν ταξιδέψει, από το Παρίσι στη Νέα Υόρκη, πάντα κάτι του θυμίζει την πατρίδα.
Μετά από απουσία δέκα ετών, ο Παλαιστίνιος σκηνοθέτης Ελία Σουλεϊμάν παρουσιάζει ένα ακόμη κινηματογραφικό έργο με άρωμα από το κωμικό σινεμά του Μπάστερ Κίτον και του Ζακ Τατί, αλλά και ένα πολιτικό σχόλιο για τον τρόπο που ζούμε σήμερα.
Κρατώντας για ακόμη μια φορά τον πρωταγωνιστικό ρόλο, ο σκηνοθέτης υπογράφει μια συλλογή από βινιέτες που τον βοηθούν να αποτυπώσει με το σουρεαλιστικό του χιούμορ την εμπειρία τού να είσαι στο περιθώριο – και το πόσο τυχαία, ή ακόμη και παράλογα, ορίζεται η έννοια του ‘φυσιολογικού’. Όπως έκαναν οι γίγαντες του σινεμά, Μπάστερ Κίτον και Ζακ Τατί, ο Σουλεϊμάν παρατηρεί με καυστικότητα τις φαινομενικά ασήμαντες λεπτομέρειες της καθημερινότητας – οι οποίες αποκαλύπτουν πολλά περισσότερα απ’ ό,τι νομίζουμε και κυρίως το γεγονός ότι ίσως δεν υπάρχει πουθενά Παράδεισος, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι είμαστε στην Κόλαση!
Ο Ελία Σουλεϊμάν μιλά για την ταινία
“Αυτός που βρίσκει την πατρίδα του γλυκιά, είναι ακόμη ένας τρυφερός αρχάριος. Αυτός στον οποίο κάθε χώμα είναι σαν εκείνο της πατρίδας του είναι ήδη δυνατός. Τέλειος είναι αυτός για τον οποίο ολόκληρος ο κόσμος είναι ξένος. Ο τρυφερός έχει δέσει την αγάπη του με ένα σημείο στον κόσμο, ο δυνατός έχει επεκτείνει την αγάπη του σε όλα τα μέρη, και ο τέλειος έχει εξαλείψει εντελώς τη δική του.”
Αν οι προηγούμενες ταινίες μου προσπάθησαν να παρουσιάσουν την Παλαιστίνη σαν μικρόκοσμο του πλανήτη, η νέα μου ταινία Ο Παράδεισος Έπεσε στη Γη προσπαθεί να παρουσιάσει τον πλανήτη σαν να ήταν ένας μικρόκοσμος της Παλαιστίνης.
Η ταινία δείχνει συνηθισμένες, καθημερινές καταστάσεις ανθρώπων σε όλο τον πλανήτη, οι οποίοι ζουν σε ένα κλίμα παγκόσμιας γεωπολιτικής έντασης. Και η βία που ξεσπάει σε ένα μέρος είναι παρόμοια με τη βία που ξεσπάει σε ένα άλλο. Εικόνες και ήχοι που περικλείουν τη βία αυτή, γίνονται αισθητά σε όλα τα μεγάλα κέντρα παγκοσμίως, όχι -όπως γινόταν στο παρελθόν- μόνο κάπου σε απομακρυσμένες γωνιές του πλανήτη. Υπάρχουν μπλόκα στα αεροδρόμια και τα εμπορικά κέντρα κάθε χώρας. Οι σειρήνες των περιπολικών και οι συναγερμοί δεν είναι πλέον κατά διαστήματα, αλλά σε διαρκή βάση.
Αντί να επικεντρωθεί στην ‘ευρύτερη’ εικόνα, με την οποία διαρκώς μας βομβαρδίζουν τα ΜΜΕ με γενικευμένο, καμουφλαρισμένο και πλαστό τρόπο, το Ο Παράδεισος Έπεσε στη Γη απεικονίζει τη στιγμή στο περιθώριο, το φαινομενικά επουσιώδες ή αυτό που συνήθως διαφεύγει της προσοχής. Συνεπώς, πλησιάζει σε κάτι που μοιάζει οικείο, τρυφερό και συγκινητικό. Είναι οι προσωπικές και ανθρώπινες ιστορίες που θέτουν ερωτήματα και γεννούν ελπίδα.
Τοποθετώντας τις ιστορίες αυτές σε όλον τον κόσμο, ήθελα να μιλήσω για το γεγονός ότι η καταπίεση, η υπερβολική αστυνόμευση και η βία δεν είναι πια γνωρίσματα μόνο του παλαιστινιακού ζητήματος: είναι κάτι το παγκόσμιο, και παγκόσμια αναγνωρίσιμο. Ήθελα να εκθέσω το υπογάστριο των μεγαλουπόλεων αυτών, να μιλήσω για τους καταπιεσμένους, τους άστεγους, τους φτωχούς, την υπερβολική αστυνόμευση. Και κατάλαβα αρκετά νωρίς ότι ο ρεαλισμός δε θα με βοηθούσε να μιλήσω για αυτά όπως ήθελα.”
Η ταινία βραβεύτηκε με την Ειδική Μνεία της Κριτικής Επιτροπής και απέσπασε το Βραβείο FIPRESCI στο Φεστιβάλ Καννών το 2019, ενώ αποτέλεσε και την επίσημη πρόταση της Παλαιστίνης για τα βραβεία Όσκαρ το 2019.
Ο Παράδεισος Έπεσε στη Γη (It Must Be Heaven, 2019)
Σκηνοθεσία: Elia Suleiman
Ηθοποιοί: Elia Suleiman, Tarik Kopty, Kareem Ghneim, George Khleifi, Vincent Maraval, Grégoire Colin
Διάρκεια: 102 λεπτά
Η ταινία προβάλλεται στους κινηματογράφους από την Πέμπτη 8 Οκτωβρίου 2020