Φιλήσυχος οικογενειάρχης το πρωί, στυγνός εγκληματίας το βράδυ: Ένας serial killer κυκλοφορεί στους νυχτερινούς δρόμους της ιερής πόλης Μασχάντ εξοντώνοντας ιερόδουλες, γιατί έτσι θεωρεί πως εξαγνίζει τον κόσμο από τους αμαρτωλούς. Μέχρι που μια ατρόμητη δημοσιογράφος αποφασίζει να βάλει τη ζωή της σε κίνδυνο προκειμένου να τον ξεσκεπάσει.
Η Ιερή Αράχνη (Holy Spider) αφηγείται την αληθινή ιστορία ενός serial killer του 2001 σε ένα αγωνιώδες θρίλερ που υφαίνεται στον μοχθηρό ιστό της πατριαρχίας, με κάθε λεπτομέρεια να αποκαλύπτει την πίεση και τον μισογυνισμό του συλλογικού ιρανικού ασυνείδητου. Η ταινία αποτελεί την πρόταση της Δανίας για τα Όσκαρ, με Βραβείο ερμηνείας στις Κάννες και σε σκηνοθεσία Αλί Αμπάσι (Σύνορο).
Όπως σημειώνει ο σκηνοθέτης Αλί Αμπάσι, “Η Ιερή Αράχνη είναι μια ταινία για την άνοδο και την πτώση ενός από τους πιο διαβόητους κατά συρροή δολοφόνους του Ιράν: του Σαΐντ Χανάι. Σε ευρύτερο πλαίσιο, είναι μια κριτική της ιρανικής κοινωνίας, καθώς ο δολοφόνος είναι ένας πολύ θρησκευόμενος άνθρωπος και σεβαστός πολίτης. Ζούσα ακόμα στο Ιράν στις αρχές της δεκαετίας του 2000 όταν ο Χανάι σκότωνε ιερόδουλες στην ιερή πόλη Μασχάντ. Κατάφερε να σκοτώσει 16 γυναίκες πριν συλληφθεί και δικαστεί. Σε έναν κανονικό κόσμο δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ένας άνθρωπος που είχε σκοτώσει 16 ανθρώπους θεωρείται ένοχος. Εδώ όμως ήταν διαφορετικά: μια μερίδα του κοινού και τα συντηρητικά μέσα ενημέρωσης άρχισαν να τον θεωρούν και να τον παρουσιάζουν ως ήρωα. Υποστήριζαν ότι έπρεπε απλώς να εκπληρώσει το θρησκευτικό καθήκον του να καθαρίσει τους δρόμους της πόλης σκοτώνοντας αυτές τις «βρώμικες» γυναίκες. Και τότε σκέφτηκα να κάνω αυτή την ταινία.
Η πρόθεσή μου δεν ήταν να κάνω μια ταινία για έναν serial killer, αλλά για μια serial killer κοινωνία. Για τον βαθιά ριζωμένο μισογυνισμό μέσα στην ιρανική κοινωνία, που δεν είναι θρησκευτικός ή πολιτικός, αλλά πολιτισμικός. Ο μισογυνισμός γεννιέται μέσα από τις ανθρώπινες συνήθειες. Στο Ιράν έχουμε μια παράδοση μίσους προς τις γυναίκες, παράδοση που συχνά επανεμφανίζεται. Στην ιστορία του Χανάι ο μισογυνισμός υπάρχει στην πιο γνήσια μορφή του. Και είναι απαραίτητο να αναδειχθούν διαφορετικές οπτικές που καταδεικνύουν τις απόψεις της ιρανικής κοινωνίας: αυτών που είναι μαζί του κι αυτών που είναι εναντίον του.
Ο Σαΐντ Χανάι είναι ταυτόχρονα θύμα και θύτης. Ως στρατιώτης στο μέτωπο του πολέμου Ιράν-Ιράκ, δίνει τα νιάτα του στη χώρα του για να την κάνει καλύτερη και για να δώσει νόημα στη ζωή του. Και μετά ανακαλύπτει ότι η κοινωνία δεν νοιάζεται για αυτόν, ότι οι θυσίες του κατά τη διάρκεια του πολέμου δεν είχαν κανένα νόημα. Βρίσκεται σε ένα υπαρξιακό κενό, παρά την πίστη του στον Θεό. Πηγαίνει στο το τζαμί και κλαίει στο σπίτι του Θεού. Βρίσκει μια νέα αποστολή, μια αποστολή για τον Αλλάχ.
Η Ιερή Αράχνη δεν φτιάχτηκε για να μιλήσει πολιτικά εναντίον της ιρανικής κυβέρνησης. Δεν είναι άλλη μια κριτική στις διεφθαρμένες κοινωνίες της Μέσης Ανατολής. Η απανθρωποποίηση ομάδων ανθρώπων, ειδικά των γυναικών, δεν συμβαίνει μόνο στο Ιράν, αλλά τη συναντάμε σε διαφορετικές παραλλαγές, σε όλες τις γωνιές του κόσμου.
Βλέπω την ταινία ως μια συγκεκριμένη ιστορία για συγκεκριμένους χαρακτήρες και όχι μια ταινία «θεματικής» για ορισμένα κοινωνικά προβλήματα. Δεν θέλουμε να αφήσουμε την ιστορία και το πρόσωπο του Χανάι να γεμίσουν την ταινία. Αντί να κάνουμε άλλη μια ταινία για τους διαφορετικούς τρόπους που ένας άντρας μπορεί να σκοτώσει και να ακρωτηριάσει γυναίκες, θέλαμε να υπογραμμίσουμε την πολυπλοκότητα του ζητήματος και τα διακυβεύματα από τις διάφορες πλευρές, ιδίως από τη μεριά των θυμάτων. Η ιστορία της δημοσιογράφου Ραχίμι είναι εξίσου σημαντική με αυτή του Χανάι. Θέλησα να την πλησιάσω και κατανοήσω πώς αντιμετωπίζει τις συγκρούσεις μέσα της, με την οικογένειά της και με την κοινωνία, ενώ η υπόθεση προχωρά.
Τα θύματα του Χανάι δεν ήταν τυχαίες γυναίκες της σειράς, ήταν άτομα με τις δικές τους προσωπικότητες, και ελπίζουμε να αποκαταστήσουμε ένα μέρος της αξιοπρέπειας και της ανθρωπιάς που τους αφαιρέθηκαν. Να τις κοιτάξουμε όχι ως αγίες, όχι ως κακότυχα θύματα, αλλά ως ανθρώπους, όπως όλοι εμείς.”
Λίγα λόγια για τον σκηνοθέτη
Ο Αλί Αμπάσι είναι σεναριογράφος και σκηνοθέτης. Γεννήθηκε το 1981 στο Ιράν και άφησε τις σπουδές του στην Τεχεράνη για να μετακομίσει στη Στοκχόλμη, όπου αποφοίτησε από την αρχιτεκτονική. Στη συνέχεια σπούδασε σκηνοθεσία στην Εθνική Σχολή Κινηματογράφου της Δανίας, αποφοιτώντας με τη μικρού μήκους ταινία του M For Markus το 2011. Το μεγάλου μήκους ντεμπούτο του, Shelley, έκανε πρεμιέρα στη Μπερλινάλε το 2016 και κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ. Έγινε ευρύτερα γνωστός για την ταινία Σύνορο (2018), η οποία έκανε πρεμιέρα στις Κάννες όπου κέρδισε το Βραβείο του τμήματος Ένα Κάποιο Βλέμμα. Η ταινία αποτέλεσε την επίσημη πρόταση της Σουηδίας για τα Όσκαρ, κυκλοφόρησε διεθνώς, κέρδισε το Βραβείο Κινηματογράφου της Δανίας και προτάθηκε για τρία Ευρωπαϊκά Βραβεία Κινηματογράφου συμπεριλαμβανομένων τα βραβεία Σκηνοθεσίας, Σεναρίου & Καλύτερης Ταινίας. Αυτή την περίοδο συμμετέχει στην τηλεοπτική μεταφορά του video game The Last of Us για το HBO.
Ιερή Αράχνη (Holy Spider, 2022)
Σκηνοθεσία: Ali Abbasi
Ηθοποιοί: Mehdi Bajestani, Zar Amir Ebrahimi, Arash Ashtiani
Διάρκεια: 116′
Η ταινία προβάλλεται στους κινηματογράφους από την Πέμπτη 19 Ιανουαρίου 2023